20. Томас Кунның илимий революциялар ҳаққында концепциясы
Т.с. парадигма, билимниң шөлкемлесиў усылы, илим изертлеў стили, метатеориялық тийкар.
Томас Кун 1922-жылы философ тарыйхшысы пан филосфиясындагы эвалюцион карасларын ен даслепки жургизиушиси ол илимий ревалюцияның структурасы мийнетинде паннин тарийхый логикалык империзм хам практикалык ивалюцияда пикир жуургизеди, пробелема арасына философия хам тарийх панин кояды. Ол топардыц пикиринен уаз кешеди Кун озинин мийнетинде айрыкша ахмийет каратты. Ол Парадигма дегенди малим дауир ишинде жамийетлик проблема койыу хам оны шешиуде касиплик тарептен бир неше билдирилген илимий теорияны тусиниледи. Т. Куннын пикиринше парадигманын алмасыуы илимий ревалюцияга алып келеди. Ол Платон методикасын керсетеди. Парадигма озгериуи панде туп өзгерислерди тамийнлейди. Жана Парадигма танлау жана пикирлеу тийкарында гана емес балки (методика) мысаллар коз-карасынанн амелге асырылады.
21. Адам илимий искерликтиң субъекти сыпатында
Т.с. яд, ойлаў, қыял (воображение), илимий дөретиўшилик, интуиция.
Илимий искериликте субъект ҳәм объект-тусиниклери бар. Субъект бул илим менен шуғылланатуғын заты, олардың илими болып табылады.
Илимди илимий искериликтиң элементи сьпатында караў 19-асирдиң 2-ярымында пайда болған Гумбольдт теориясы менен байланыстырады. Ол илимнин, рауажланыуын илимий искерилик ягный илимий мийнеттин, жемиси деп карайды, бул тиорияны жаклаушы илимпазлар озлерин структралистлер деп атайды, бул агым уакиллери хар кандай илимнин, рауажланыуы ушын онын, курлысын, сруктурасын иззертлеуи керек деп санады. Бул мектеплердин, 3 мектеби бар. Крола, Кочен, Лобен х.эм Америка мектеплери.
22. Болжаў билимниң раўажланыў формасы сыпатында
Т.с. шамалаў, дәлил, бийкарға шығарыў, қарама-қарсылықсыз, тексериўшилик, факт, түрлери.
23. Билиў субъекти ҳәм объекти
Т.с. субъект, объект, сезиў, рационаллық, белги-символлар.
Билиуге умтылыушы субьект, адетте аныксызлыктын анау яки мынау дарежеси менен сыпатланатугын жагдайларда харекет етеди, оз ишине коп яки аз дарежеде жананы камтыушы, бурын тусинилмеген мазмунга ийе обьект пенен (харекет етеди) операциялар жургизиледи. Булар билиулик искерликтин тек гана доретиушилик характерин аныклап коймастан, доретиушилик излениудин курамалы, карам-карсылыклы сызыклы емес барасында белгилейди. Анау яки мынау кубылысларды уйренгенимизде хар кыйлы багдарлардын изертлеу обьекти ретинде томендеги жойбар алып каралады. Шолкемлестириуши-типологиялык кубылыслардын хар кыйлы типлерине хам турине тийисли болады. Структуралык, морфологиялык кубылыслардын хам обьектлердин формасына, олардын курылысына катнаска ийе. 1)Эссепциялык кубылыслардын берилген тарауындагы нызамлылык комплексин оз ишине камтыушылыкты анлатады. 2)Фономологиялык бул белиглердин болыуды анлатады.3)Генетикалык, онтогенетикалык хам филогентикалык билиу субьекти инсан, аспектлерди оз ишине камтыуды билиу обьекти коршаган орталыктагы болмыс.Ишки (кубылыслардын анау ямаса мынау тарауынын мазмунынын барлык байланысын оз ишине камтыйды) хам сырткы жойбар, олардын омир суриуинин сырткы жагдайлары факторлары хам оз-ара тасир етиуи есапка алынады. Сезиулик, билиу формалары сезим , кабыл етиу, елеслеу. Рационаллык билиу формалары тусиник, пикир, ой жуумагы
Do'stlaringiz bilan baham: |