|
Kirisiw
Temanıń tiykarlanıwı hám onıń aktuallıǵı. Ózbekstan Respublikası ģárezsizlikke erisip, demokratiyalıq mámleket bolıp qáliplese baslaģannan soń, sociallıq, siyasıy, mádeniy hám ruwxıy tarawlarda tùp òzgeriler iske asırılıp basladı. Búgingi kúnde hár tárepleme rawajlanǵan kámil shaxstı tárbiyalawda baslawısh tálim sistemasınıń ornı ayırıqsha áhmiyetke iye bolmaqta. Sonlıqtan-da elimizde pútkil bilimlendiriw sistemasın reformalaw hám modernizaciyalaw qatarı baslawısh tálim sistemasın rawajlandırıw boyınsha da bir qansha jumıslar alıp barılmaqta. Jámiyet rawajlanıwınıń tiykarın jaslar tálim-tárbiyası belgilewin mámlekette alıp barılıp atırģan reformaladıń tiykarģı baģdarların quraydı. Bizge belgili, mámleketimiz xalqınıń tiykarģı bòlegin jaslar quraydı, sol ushın da olardıń ruwxıy jetiskenligin támiynleytuģın ùzliksiz bilimlendiriw sisteması jańasha pikirleytuģın, baslamashı zamanògòy bilim hám kùnlikpege iye bolģan, hár qanday hádiyde hám process haqqında erkin pikirley alatuģın kámil shaxstı qálipestiriw kòzde tutıladı.
Jámiyet rawajlanıwınıń zamanagóy basqıshınıń zárúrli farqlovchi ózgesheligi onıń informaciyalashtirishi bolıp tabıladı. Ótken ásirdiń 70-jıllarından baslap sońǵı jıllarda jámiyeti informaciyalastırıw procesi anıq global tús aldı. Házirgi waqıtta bul process tekǵana jáhán jámiyetshiliginiń barlıq rawajlanǵan mámleketlerin, bálki kóplegen rawajlanıp atırǵan mámleketlerdi de qamtıp aldı. Informaciyalastırıw tásiri astında adamlar turmısı hám kásiplik iskerliginiń barlıq iskerlik tarawılarında : ekonomikada, fanda, tálimde, mádeniyatda, den sawlıqtı saqlawda, xojalıq tarawda túpkilikli ózgerisler júz berip atır. Bul ózgerisler oǵada keń kólemli hám tereń bolıp, olardıń jámiyet turmısına tásiri sonshalıq úlkenki, Principial tárepten jańa informaciya ortalıǵın qáliplestiriw haqqında sóylew ulıwma orınlı [13].
Zamanagóy jámiyeti informaciyalastırıw procesiniń ústin turatuǵın baǵdarlarınan biri tálimdi informaciyalastırıw - bilimlendiriw tarawın zamanagóy yamasa jańa informaciya texnologiyaların (MIT) islep shıǵıw hám optimal paydalanıw ushın metodologiya hám ámeliyat menen támiyinlew procesi bolıp, onı ámelge asırıwǵa qaratılǵan. tálim hám tárbiyanıń psixologiyalıq hám pedagogikalıq maqsetleri [14].
Bilimlendiriw sistemasında zamanògòy dinamikalıq òzgerisler jáhán bilimlendiriw procesin hám onıń kùn sayın jańalanıp baratırģan talapların belgileydi. Bunday talaplardı ámelge asırıw bolsa óz gezeginde elimizdegi novaciyalar, aldıńǵı qatar tájiriybeler menen bir qatarda aldıńǵı qatar shet el tájiriybelerin de úyreniwdi hám olardı ámeliyatqa en jaydırıw talap etiledi.
Bùgin dùnyada jùz berip atırģan globallasıw procesinde mámleketimiz ùzliksiz bilimlendiriw sisteması da tùpten reforma etildi. Mámleketimizde ámelge asırılıp atirģan keń kòlemli reformalardıń áhimiyetli quram bòlegi Ozbekistannıń bilimlendiriw sistemasın dùnyadaģı rawajlanģan mámleketlerdiń bilimlendiriw sistemasına integracialastırıw bolıp tabiladı. Turmısqa tayarlaģan jańa áwlad xalıqaralıq talaplarģa juwap bere alıwı ushın respublikamızdıń bilimlendiriw sisteması. Xalıqaralıq talap hám tájriybelerden kelip shıģıp bilimlendiriwdiń standartların ámelge asırıw, atap aytqanda, oqıw baģdarlamalarında teoriyalıq bilim alıwģa baģdarlanģan tálimnen ámeliy kònlikpelerdi qáliplestiriwge baģdarlanģan bililmlendiriw sistemasına basqıshpa basqısh òtiw1 bùgingi kùnniń baslı maqsetlerinen biri.
Mámleketimizde bilimlendiriw sistemasınıń sapasın asırıwda rawajlanģan mámleketlerdiń bul tarawda alıp barılıp atırģan nátiyjeli ilájların ùyrenip shıģıw hám onı ámelde qollaw unamlı tásirin tiygizedi. Sol maqsette biz ekonomikalıq hám bilimlendiriw tarawlarında jetekshi orınlardı iyelewshi bir neshe mámleketlerdi ùyrenip shıģıwdı hám usı tarawdaģı jetiskenliklerin Respublikamızdıń bilimlendiriw sistemasına, tikkeley úzliksiz tálimniń baslawısh tálim túrine kiritiw múmkinbe? – sıyaqlı sorawlarģa juwap alıw ushın ùyrenip shıqtıq.
Aldıńģı pedagogikalıq tájriybeler - sociallıq pedagogikalıq iskerliktiń tiykarı bolıp, oqıtıwshı tárepinen bala, balalar jámááti hám shaxstıń òzine tán òzgesheliklerin, belgili shárayatların inábatqa alģan halda pedagogikalıq nızamlıq hám princplerin jaqsı òzlestiri
Hesh bir taraw aldıńǵa qatar tájtiriybelerdi úyrenbesten, olardı ámeliyatqa alıp kirmesten rawajlanbaydı. Elimizde baslawısh tálimniń nátiyjeli rawajlanıwında aldıńǵı qatar shet ellerde baslawısh tálim sistemasında ámelge asırılıp atırǵan reformalardı úyreniw, aldıńǵı qatar pedagogikalıq tájiriybelerdi analizlew hám elimizde baslawısh tálim ámeliyatına alıp kiriw úlken áhmiyetke iye. Ǵárezsiz elimizde ulıwma orta tálimdi dawam ettiriw ushın tálim alıwshılarda sawatlılıq, bilim, uqıplılıq hám kónlikpelerdiń tiykarların qáliplestiriwge, sonday aq olarda tárbiya kónlikpelrin rawajlandırıwǵa qaratılǵan2.
Hár bir tarawdaǵı sıyaqlı baslawısh tálim sistemasınıń da rawajlanıwı usı baǵdar boyınsha kásiplik bilim, kónlikpe hám uqıplılıqlarǵa, pedagogikalıq kompetentlikke iye bolǵan professional kadrlarǵa baylanıslı. Solay eken, bul baǵdarda tálim alıp atırǵan talabalar búgingi kúnnen baslap sol tarawdıń qánigeleri sıpatında tarawdaǵı aldıńǵı qatar tájiriybelerdi ózlestiriwi, tarawdaǵı sońgı jańalanıwlarǵa umtılıwı áhmiyetli sanaladı. Sebebi Informatika oqıtıw metodikası jónelisi – bul bolajaq mekteps oqıtıwshısın tayarlaytuǵın, jámiyette óz ornına iye bolatuǵın básekillerge shıdamlı qánige kadrlar tayarlaytuǵın jónelis bolıp, Ózbekistan Respublikasınıń mámleketlik hám jeke mekteplerde derlik barlıq klasta oqıtıwǵa qaratılǵan tálim processine tayarlaytuǵın taraw bolıp, bolajaq mektep oqıtıwshıların professional dárejege jetkiziwge, olardıń jámiyettegi rólin asırıw, jańa innovacion texnologiyalar tiykarında oqıtıwǵa hámde xabar texnologiyalar hám shet tillerdi ózlestiriwge qaratılǵan bolıwı tiyis.
Informatika ókıtıw metodikası tálim jónelisinde bilim alıp atırǵan student keleshekte óz jónelisiniń kóp qırlı, ulıwma orta tálim, mámleketlik emes mákemelerde pedagogikalıq iskerlikti alıp bara alatuǵın jetekshi, básekige shıdamlı qánige bolıp jetisiwi tiyis. Sebebi, talabalarǵa tek ǵana teoriyalıq bilim beriw emes, al sol bilimlerden olar keleshekte jumıs processinde paydalana alıwı tiyis.
Solay eken, Biz magistrlik dissertaciya jumısımızdı «Bilimlendiriwdi en jaydırıw ushın multimedia járdemin rawajlandırıw» dep atadıq.
Do'stlaringiz bilan baham: |
