Jalolova p. M., Xudayberdiyev sh. K. Pedagogika. Psixologiya

Topshiriq
Mavzuni klaster usulida taxlil qilish





6-AMALIY MASHG’ULOT MASHG’ULOT:
Mavzu: Talaba shaxsi motivatsiyasi


Reja:

1. 
   Motiv haqida tushuncha
   
2. 
   Motivlarning inson hayotidagi roli
   
3. 
   Motivatsiya turlari haqida tushuncha
   

Motiv haqida tushuncha
Motivlar - bu faoliyat (o‘z-o‘zini tasdiqlash, pul va boshqalar uchun) amalga oshiriladigan narsa.
"Motiv" tushunchasi (lotincha. Movere - harakat qilish, surish) faoliyatga rag‘bat, harakatlar va xatti-harakatlarning rag‘batlantiruvchi sababini anglatadi. Motivlar har xil bo‘lishi mumkin: faoliyatning mazmuni va jarayoniga qiziqish, jamiyat oldidagi burch, o‘zini o‘zi tasdiqlash va boshqalar.
Agar biror kishi muayyan faoliyat bilan shug‘ullanmoqchi bo‘lsa, demak uning motivatsiyasi bor. Masalan, agar talaba o‘qishga astoydil kirishsa - unda o‘qish uchun motivatsiya mavjud; yuqori natijalarga erishishga intilayotgan sportchi yutuq motivatsiyasining yuqori darajasiga ega; rahbarning barchaga bo‘ysunish istagi hokimiyat uchun yuqori darajadagi motivatsiyani ko‘rsatadi.
Motiv insonning ehtiyojlari tizimidan kelib chiqadigan va turli darajadagi ongga ega bo‘lgan yoki umuman umuman bo‘lmaydigan xatti-harakatni qilishga turtki bo‘ladi. Xulq-atvorli harakatlarni amalga oshirish jarayonida dinamik shakllangan motivlar harakatning barcha bosqichlarida mumkin bo‘lgan o‘zgarishi (o‘zgarishi) mumkin, va xatti-harakatlar ko‘pincha boshlang‘ich bilan emas, balki o‘zgartirilgan motivatsiya bilan tugaydi.
Zamonaviy psixologiyada "motivatsiya" atamasi kamida ikkita psixik hodisani anglatadi: 1) shaxsning faoliyatini va uning belgilovchi faoliyatini qo‘zg‘atadigan motivlar to‘plami. xulq-atvorni belgilovchi omillar tizimi; 2) ta’lim jarayoni, motivlarni shakllantirish, muayyan darajadagi xatti-harakatlarni rag‘batlantiradigan va qo‘llab-quvvatlaydigan jarayonning o‘ziga xos xususiyati.
Vaqt o‘tishi bilan takrorlanadigan motivatsion hodisalar insonning o‘ziga xos xususiyatlariga aylanadi.
Shaxs, shuningdek, aloqaga bo‘lgan ehtiyoj (bog‘liqlik), hokimiyat motivi, odamlarga yordam berish motivi (altruizm) va tajovuzkorlik kabi motivatsion shakllanish bilan tavsiflanadi. Ular katta ijtimoiy ahamiyatga ega motivlardir, chunki ular odamning odamlarga munosabatini belgilaydi.
Motivlar nisbatan barqaror namoyon bo‘lish, shaxsiyatning xususiyatlari. Masalan, kognitiv motiv ma’lum bir shaxsga xosdir deb ta’kidlash, biz ko‘p hollarda kognitiv motivatsiya namoyon bo‘lishini anglatadi.
Sababi o‘z-o‘zidan, aniqlab bo‘lmaydigan bog‘lanishlarsiz va ushbu determinantlar tizimiga - ruhiy hayotning umumiy tuzilishini tashkil etuvchi tasvir, munosabat, harakat, shaxsiy xususiyatlarsiz tushuntirish mumkin emas. Uning bu hayotdagi "xizmati" xatti-harakatlarga turtki berish va maqsadga yo‘naltirish uchun, unga intilishning butun yo‘lida xatti-harakatlarning baquvvat kuchlanishini qo‘llab-quvvatlash uchun oldindan belgilanadi.
Har qanday xatti-harakatlarning va ularning "yonib ketadigan materialning" ajralmas "sug‘urta" bo‘lishi, motiv uzoq vaqt dunyoviy donolik darajasida his-tuyg‘ular (masalan, zavqlanish yoki norozilik), impulslar, qo‘zg‘alishlar, intilishlar, istaklar, ehtiroslar, iroda va boshqalar haqidagi turli g‘oyalarda harakat qilgan. . Dunyoviy donolardan ilmiy tushuntirishlarga o‘tish, psixologik muammolarni o‘rganish faylasuflar uchun mashg‘ulot deb hisoblangan davrdagi motivlar haqidagi qarashlardan boshlanishi kerak.
Antik davrda nafaqat sezgi idrok va tafakkur o‘rtasida, balki ushbu hodisalar toifalari va odamning motivatsiyalari o‘rtasida farqlovchi chiziq chizilgan. Bu ruhning turli xil "qismlari" (Aristotelda - funksiyalar) g‘oyasida aks etdi. Ta’kidlanganidek, ularni hatto anatomik jihatdan ajratib ko‘rsatishgan. Pifagor, Demokrit, Platon ongni boshga, ko‘kragiga jasorat, jigarda shahvoniy hirsni joylashtirdi. Aflotun bilan bu farq etikaga aylandi. U aql-idrokli qalbni (u osmonga, boqiy fikrlar qirolligiga eng yaqin bo‘lgan) insonning eng oliy mulki deb hisoblagan. Kam - "och" - ruhning bir qismi asosiy maqsadlarga olib keladi, ezgu niyatlarning oldini oladi. Ushbu yirtiq odamlarni impulslarning turli yo‘nalishlarida "jilovlash" vazifasi ongga ishonib topshirilgan edi. Aflotun qarama-qarshi ranglardagi ikkita otni - qora va oq rangdagi otlarni kiyib olgan mashhur afsonada Aflotun majoziy shaklda tasvirlangan. har kim o‘z yo‘nalishi bo‘yicha tortadi.