Jahon adabiyoti” fanidan yakuniy nazorat savollari “Belgamish” dostoni

. Sentimental adabiyotda obraz, sujet, uslub va qahramon psixologiyasining o‘ziga xosligi.

. Verter sentimental qahramon sifatida.

. Romantizm adabiyotining xususiyatlari.

. “Oydin tunlar” asari syujeti.

. Aleksandr Makedonskiy haqidagi qarashlar.

Fors, Misr, Kichik Osiyo va O'rta Osiyoning bir qismi, Hindistonga etib borguniga qadar: Aleksandr imperiyasi keng va madaniyati jihatidan juda keng edi, shuning uchun u bosib olingan erlarning tub aholisi va o'z odamlari o'rtasida aralashuvni rivojlantirishga qaror qildi.
Uning erta o'limi bilan, uning g'alabalari undan keyin qabrga bordi. U yangi hududlar bo'yicha Yunoniston qo'mondonligini birlashtirmagan, shuningdek, o'z zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajaradigan, ichki urushlarga olib keladigan vorisni tanlay va tayyorlay olmagan.
Uning sarkardalari hukumatni parchalab tashladilar va har biriga har xil hududlarning bir qismi berilib, Iskandar Zulqarnaynning buyuk yutug'ini parchalab tashladi. U bir nechta shaharlarga asos solgan, ularning aksariyati uning ismini olgan, ammo eng ko'zga ko'ringanlari Misrdagi Iskandariya.

141. 
     . “Shum bola” qissasida safar motivi.
     

G‘afur G‘ulom nomini eshitganimiz zahoti xayolimizda uning “Shum bola” qissasi, bu asar asosida ishlangan film va hayot qiyinchiliklari bilan kurashayotgan o‘sha bolakay — Qoravoy gavdalanadi. “Shum bola” qissasini o‘qiganimizda yoki badiiy filmini tomosha qilganimizda har gal o‘spirin bolaning zukkoligi, olg‘irligi-yu topqirligi, sho‘x-shaddodligini ko‘rib zavqlanamiz, hayratlanamiz. Garchi yolg‘onchiligi, shumliklari odob-axloq qoidalariga zid bo‘lsa-da, mutolaa davomida unga xayrixoh bo‘lamiz. Sababi, asarda shum bola o‘zidan-da shumroq, o‘zidan-da olg‘irroq hayot bilan yuzma-yuz keladi, ta’bir joiz bo‘lsa, kurashga kirishadi.Dunyo yozuvchilari qatorida atoqli adib G‘afur G‘ulom ham o‘z qissasida shum bola nigohi bilan bolalarning o‘smirlik davrini kuzatarkan, unga tahliliy nazar tashlab, fojialar ildizini ochishga intiladi
Jumladan, Shum bola o‘zi va o‘rtoqlari haqida aytadi: “Ertadan-kech ko‘cha changi­tib, hammaning joniga tegib, kampirlardan qarg‘ish eshitib, o‘spirinlardan kaltak yeb, sandiroqlab yuradigan uvin-to‘da bekorchi bolalarmiz”. Bu fikrlardan ayon bo‘lyaptiki, mustaqil hayot ostonasida turgan, hozirdan katta hayotga tayyorlanishi kerak bo‘lgan 15–17 yoshli o‘smirlar o‘qib-o‘rganishi kerak bo‘lgan bir paytda bekorchilikka mahkum.
Qashshoqlik inson tinkasini quritadigan og‘ir sinov. U hech kimni ayab o‘tirmaydi. Bunday vaqtlarda olalikning oltin davri bo‘lmaydi. Murg‘ak qalblar erta ulg‘ayadi. Har qadamda hayotning beshafqat sinovlari­ga duchor bo‘ladi. Masalan, “Shum bola” asaridagi Omon obrazini olaylik. Bu yoshgina bolaning xayolida halitdan qanday fikrlar g‘ujg‘on urayotganiga e’tibor bering-a! U qo‘yini yo‘qotib qo‘ygan vaqti Qoravoydan achchiqlanib, men uyga quruq qo‘l bilan so‘ppayib kirib borishga uyalaman, mahallada falonchining bolasi shuncha vaqt ishlab shumshayib qaytib kelibdi degan gap-so‘zlardan orlanaman, deydi. Ha, mana shu yerda o‘sha davr bolalarining musibati yanada aniqroq bo‘y ko‘rsatadi.

142.