J jaloloy, A. Fattaxov, I. Axmedov, I. Xotamov, G. Xodjamuratoya, A. Azlarova, A. Shadmankulov, D. Jaloloya, D. Qosimov

Н о г ^ vaqtda гтиаха55151аг orasida marketingda ¡п1е§га151уа
jarayonlariga т8Ьа1ап yagona Нину т щ
1
ау
1
пагаг mavjud е т а з .
1 ШИЬи paragrafni ус^Иёа И.К. Ыагагоуа ¡зИигок е1сП.
3 - № 278 
3 3

---

Iqtisodchilarning bir guruhi marketing integratsiya jarayonida 
mamlakatlar, hududlar o‘rtasida yangi tovar oqimlarini shakllantirish 
hisobiga «resurslarning cheklanganligi omili»ni bartaraf etishni eng 
muhim muammo deb hisoblaydilar. Ularning fikricha, bu bir xildagi 
qimmatroq tovarlami alohida olingan bir mamlakat yoki hudud ichida 
ishlab chiqarishni bartaraf etish yoki ilmiy-tadqiqot va tajriba- 
konstruktorlik ishlariga m ablagiarni tejash imkonini beradigan 
texnologiya ayirboshlashni kengaytirishdir. Olimlaming boshqa bir guruhi 
tashqi iqtisodiy omillami, masalan, kollektiv xavfsizlikni mustahkam- 
lashni ustun shart-sharoit sifatida ilgari suradilar. Uchinchi guruh olimlar 
integratsiya guruhlari barpo etilishi ularning barqarorligi va hokazolar 
kabi maqsadlarga osonroq va tezroq erishish imkonini beradi deb 
hisoblaydilar. Ushbu va boshqa nazariy yondashuvlami umumlashtirgan 
holda, shuni qayd qilish mumkinki, marketingda integratsiya o'zida 
mintaqaviy ko‘lamda sifat jihatidan yangi iqtisodiy muhitni shakl­
lantirish y o ii bilan milliy xo‘jalik komplekslarining yaqinlashishi va 
o'zaro bir-biriga kirib borishini ifodalaydi.
Ishlab chiqarish erishilgan darajasini integratsiya tuzilmalari 
farqlanadi. U rasmiy hamda real tusga ega bo‘lishi mumkin. Iqtisodiy 
integratsiya quyidagi darajali model sifatida qaraladi (3-jadval):
— mikro darajada, ya’ni, korporativ darajada, bunda ayrim 
kompaniyalar to‘g‘ridan-to‘g‘ri xo‘jalik aloqalariga kirishadi, integratsiya 
jarayonlarini avj oldiradi;
— davlatlararo darajada. Bunda, davlatning maqsadga yo‘naltirilgan 
faoliyati (jamoaviy yoki bir tomonlama faoliyati) mamlakatlarning u 
yoki bu guruhi doirasida mehnat va kapital chatishib ketishining 
integratsiya jarayonlariga ko‘maklashadi, alohida integratsiya vositalari 
mavjud bo'lishini ta ’minlaydi;
— milliy manfaatlardan ustun turuvchi darajada. Bunda, ishtirokchi 
m am lakatlar bir qancha siyosiy-iqtisodiy funksiyalarni ushbu 
sohalardagi suverenitetdan voz kechib ittifoqqa ixtiyoriy ravishda beradi.
Iqtisodiy integratsiya o‘z asosiga ko‘ra bir qancha obyektiv omillarga 
egadir. Ular orasida quyidagilar muhim o ‘rinda turadi:
— xo'jalik baynalmilallashuvining o‘sishi;
— xalqaro mehnat taqsimotining chuqurlashuvi;
— xususiyatiga ko‘ra umumjahon ilmiy-texnik inqilob;

---

3-jadval