Iv-bob. Detallarga isahlov berishdagi aniqlik aniqlik tushunchasi

Asbobni o‘rnatish va stanokni o‘lchamga sozlashdan bog‘liq ishlov berishning xatoligi

Donalab ishlab chiqarishda umumiy vazifadagi stanoklarda ishlov berishda asbobni o‘lchamga o‘rnatish detalni tayyorlovchi ishchi tomonidan bajariladi va detalning talab qilingan o‘lchami sinov yurish usuli bilan olinadi. Bunda kesuvchi asbob bilan detalning ishlov beriladigan yuzasining kichik uchastkaga ishlov berilib, kerakli o‘lchamga ketma-ket yaqinlashish bajariladi. Har bir yurishidan keyin detal yuzasi universal o‘lchash asbobi yoki chegaraviy kalibr bilan o‘lchanadi, agar kerakli o‘lcham olinmagan bo‘lsa asbobni siljitish qiymati va yo‘nalishi aniqlanadi va asbobni o‘rnatish limba bo‘limlari bo‘yicha yoki indikator ko‘rsatishi bo‘yicha korreksiyalanadi. Sinov yurish va o‘lchash kerakli o‘lcham olinmaguncha davom ettiriladi. Bunda sozlash xatoligi dopuskning 0,1 qismidan ortiq bo‘lmasligi (ya’ni Δ_soz = 0,1·IT) kerak.

Bunday sozlashda sinov yurish uchastkasidagi va ishlov beriladigan yuzaning qolgan qismidagi kesish chuqurligining bir emasligi natijasida ishlov berish xatoligi kelib chiqadi.
Seriyalab va ommaviy ishlab chiqarishda detallar sozlovchi tomonidan o‘lchamga sozlangan stanoklarda ishlov beriladi. Bunda stanok berilgan o‘lchamga oldindan sozlanadi, ya’ni stanokning ishchi zvenolariga, moslamaga va asbobga o‘zaro ma’lum holat berildi, bu esa ishlov beriladigan detalning talab qilingan o‘lchamini avtomatik olishni ta’minlaydi. Bunda sinov yurishlar kerak bo‘lmaydi va ishlov berish vaqti qisqaradi. Ishlov berilishi kerak bo‘lgan zagotovka moslamada o‘rnatishda to‘g‘rilashlarsiz kerakli o‘lchamga o‘rnatilgan asbobga nisbatan aniq holatni egallaydi. Asbobning detalga nisbatan kerakli holati partiyadagi barcha detallarga ishlov berish tugaguncha yoki o‘tmaslashib qolishi natijasida almashtirilmaguncha o‘zgarmaydi. Natijada asbobni almashtirishdagi o‘rnatish xatoligi va eyilishi ishlov berish xatoligiga olib keladi.
Ishlov berish aniqligini oshirish va o‘lchash vaqtini qisqartirish uchun hozirgi vaqtda stanokda ishlov berish jarayonida detallarni bevosita o‘lchash uchun maxsus avtomatlashtirilgan qo‘rilmalar keng qo‘llanmoqda. Detalning kerakli o‘lchamiga erishilgandan keyin o‘lchash pribori stanokni surish mexanizmini ajratadi. Bunday qurilmalar stanok ishida o‘lchashni avtomatlashtirish imkonini beradi.

4.