Исломда мерос ва унинг тақсимоти

иккиси. Агар қиз битта бўлса, унга ярми. Агар унинг 
боласи бўлса, у қолдирган нарсадан ота-онасининг ҳар 
бирига олтидан бир. Агар унинг боласи бўлмаса ва ота-
онаси меросхўр бўлса, онасига учдан бир. Агар унинг ака-
укалари бўлса, онасига олтидан бир. У қилган васият ёки 
қарзини адо этгандан сўнг...” (Нисо сураси, 11 оят). 
Маййитга насаб жиҳатидан боғланган инсон меросга 
ҳақдорлар қаторида бўлади. 
Мерос олишнинг иккинчи сабаби никоҳдир. Никоҳ 
деганда шаръий дуруст никоҳ тушунилади. Бунда эр-хотин 
орасида саҳиҳ хилват бўлганми ёки йўқми фарқи йўқдир. 
Ботил ва фосид никоҳда мерос олиш ва қолдириш жорий 
бўлмайди. 
Никоҳ орқали мерос олишга қуйидаги оят далилдир:
 
ِْن إَفٌِدَلَوَِّننَّلَِّننكَيَِّْلَِّن إِْمنكنجاَوْزَأَِكَرَ تِاَمِنفْص نِْمنكَلَو
ِِ
ِ دْعَ وِن مَِنْكَرَ تِاَّ مِّنعنوُّرلاِنمنكَلَ فٌِدَلَوَِّننَلََِّناَك
ِْن إَفٌِدَلَوِْمنكَّلِننكَيَِّْلَِّن إِْمنتْكَرَ تِاَّ مِّنعنوُّرلاَِّننَلََّوٍِنْيَدِ ْوَأِاَ بَِِنِ صونيٍِةَّي صَو
ِِ
ِاَّ مِّنننمُّثلاَِّننهَلَ فٌِدَلَوِْمنكَلَِناَك
َِّي صَوِ دْعَ وِن ِمِمنتْكَرَ ت
ٍِنْيَدِْوَأِاَ بَِِنونصونتٍِة
 
“Сизларга хотинларингиз қолдирган нарсанинг –
агар уларнинг боласи бўлмаса – ярми тегади. Агар 
уларнинг боласи бўлса, сизга улар қолдирган нарсанинг 
чораги тегади. Улар қилган васиятни ёки қарзини адо 
этгандан сўнг. Уларга сиз қолдирган нарсанинг – агар 
болангиз бўлмаса – чораги тегади. Агар болангиз бўлса, 
уларга сиз қолдирган нарсанинг саккиздан бири тегади. 

---

www.madrasa.uz
 
14 
Сиз қилган васиятни ёки қарзни адо этгандан сўнг” (Нисо 
сураси, 12 оят). 
Демак, эр хотинидан, хотин эридан мерос олади.