Ishlab chiqarishda boshqaruv

2.2. Ish vaqtini kuzatish asosida ish vaqtidan yo’qotishlarni baholash

Kunlik ish vaqtini yo’qotilishining ko’pchilik qismini vaqtinchalik salomatligini yo’qotganlik tufayli ishga chiqmaslikni tashkil etadi. O’tgan yilda vaqtinchalik salomatligini yo’qotganligi tufayli ishga chiqmaslik 367 ish kunini yoki foydalanish mumkin bo’lgan ish kunlarining 7,18 % ini tashkil etadi. Bu ko’rsatkich har bir kishiga 12,6 ish kunidan to’g’ri keladi.

Hisob yilda vaqtinchalik salomatligini yo’qotganlik tufayli ishga chiqmaslik 380 ish kunini yoki foydalanish mumkin bo’lgan ish kunlarining 7,15 % ini tashkil qiladi va bu ko’rsatkich korxonaning har bir ishchisiga 13,1 kundan to’g’ri keladi.
Korxonada ishchilarning ish vaqtidan samarali foydalanish smena ichidagi yo’qotishlarni bartaraf qilish asosida ham amalga oshiriladi.
Ish vaqtidan foydalanishni ko’rsatuvchi yanada aniqroq ko’rsatkichi bu kishi/soatlardir. Smena davomida yo’qotilgan kishi/soatlaridagi ish vaqti mehnat unumdorligining pasayishiga, smena davomiyligining qisqarishiga va mahsulot ishlab chiqarishning hajmini kamayishiga olib keladi. Lekin bu yo’qotishlar ish kuni
39

davomiyligini rejalashtirishda hisobga olinadi. Bunday yo’qotishlarga emiziklik bolalarga ega bo’lgan onalarning ish vaqti yo’qotilish, o’smirlarning zararli ishlarda ishlashi va to’liq ishlamaslik, davlat majburiyatlarini bajaruvchi ishchilarning ish vaqtini yo’qotishlari kiritiladi. YAna shunday yo’qotishlar borki, bu mehnat intizomini buzish va ishga befarqlik bilan qarovchi ishlarning ish vaqtini yo’qotishdir. Samaradorlikni oshirish uchun shunday ish vaqtining yo’qotishlarini yanada yaqqolroq aniqlab va ularni bartaraf etish, shuning natijasida mehnat resurslaridan to’liq foydalanishni yo’lga qo’yish zarur. SHuning natijasida ish vaqtidan foydalanish kishi/soatlarni tahlil qilish kerak bo’ladi.

Asosiy ish vaqtini yo’qolishini bartaraf etish va tashkiliy texnik ishlarni amalga oshirish ish vaqtidan samarali foydalanish asosida mehnat unumdorligini oshirish, mahsulot hajmini ko’paytirishga erishiladi.
Samaradorlikni oshirish va ish vaqtidan to’laligicha foydalanish, korxonada shunday ish vaqtini yo’qotish rezervlarini aniqlash talab etiladi va bunday rezervlarni aniqlash uchun tikuvchilik sexida ish kuni fotografiyasi o’tkaziladi. SHu fotografiya natijalari asosida foydalanilmagan ish vaqtini aniqlab, ularni bartaraf etilganda erishiladigan mehnat unumdorligi va mahsulot ishlab chiqarish hajmini o’sishi aniqlanadi. “Ro’zimatjon ota” MCHJ korxonasiining tikuv sexining ikkita potogida ish kunining ommaviy fotografiyasi o’tkaziladi.
Birinchi potokda 11 ta ishchi, ikkinchi potokda 18 ta ishchi ishlaydi. Kuzatuv vaqti 30 min. 1 chi potokda, 450 minut ikkinchi potokda.
2.2.1-jadval
“Ro’zimatjon ota” MCHJda ommaviy fotografiya kuzatuvi, potok №1

№	Ishchilarning ismi	Operativ	Ishga		Jixozni	SHaxsiy	Konveyer	Ishdan	Jami
	sharifi	vaqt	kechikish		ta’mirlash	ishlar	to’xtashi	erta
								ketish
1	Алиев Тохир	26	1				2	1	30
2	Бутаев Рустам	26	1				2	1	30
				40

3	Вахобова Мафтуна	26		1		2	1	30
4	Дехконова Марям	25	2			2	1	30
5	Жураев Абдували	26			1	2	1	30
6	Жураева Дилдора	25			2	2	1	30
7	Жураева Олима	25		2		2	1	30
8	Кенжаев Зокир	27				2	1	30
9	Комилов Хайрулло	25	2			2	1	30
10	Косимов Абдулла	26			1	2	1	30
11	Косимов Ёркин	27				2	1	30
	Jami: minutda	284	6	3	4	22	11	330
	% da	86,06	1,81	0,91	1,21	6,67	3,33	100

2.2.2-jadval
“Ro’zimatjon ota” MCHJda ommaviy fotografiya kuzatuvi, potok №2

№	Ishchilarning		Kuzatish		Vaqti		Minut
	ismi sharifi	Operativ	Ishga	Ish	Jihoz	SHaxsiy	Ishni	Ishdan	Jami
		ish	kech	o’rniga	ta’mirlash	ishlar	kutib	erta
			qolish	xizmat			qolish	ketish
				ko’rsatish
1	Маликова	415	2		6	3	20	4	450
	Мунаввар
2	Мамажонов	429		6			10	5	450
	Абдували
3	Маматкулова	405	6		10	4	20	5	450
	Мавжуда
4	Махкамов	425		2			20	3	450
	Анвар
5	Махкамова	420	2		3	3	20	2	450
	Муаззам
6	Махкамова	420		5			20	5	450
	Фотима
7	Меликузиева	406			20		20	4	450
	Мухайё
				41

8	Нозимов	420		2		2	20	6	450
	Абдулхафиз
9	Норматова	420	3	7			20		450
	Гузал
10	Олимова	415			15		20		450
	Нафосат
11	Орибжонова	413		10			20	7	450
	Тохира
12	Отабоева	422				3	20	5	450
	Махфуза
13	Отахонов	422			8		20		450
	Сирожиддин
14	Пулатова	427	5	3			20		450
	Нозима
15	Рахимова	415	2	2		5	20	6	450
	Хуснида
16	Рахмонов	415			12		20		450
	Абдукаххор
17	Рашидов	424		2			20	4	450
	Ахад
18	Султонов	416				8	20	6	450
	Баходир
	Jami:	7527	20	39	74	28	350	62	8100
	minutada
	% da	92,92	0,25	0,48	0,91	0,35	4,32	0,76	100