2.2 Da’stu’rdi a’melge asiriw basqishlari
Milliy da’stu’rdin’ maqset hám wazıypaları basqıshpa-basqısh ámelge asiriladi.
Birinshi basqısh (1997-2001 jıllar ) ámeldegi kadrlar tayarlaw sistemasınıń unamlı potencialın saqlap qalıw tiykarında bul sistemanı reformalaw hám rawajlandırıw ushın huqıqıy, kadrlar tárepinen, ilimiy-stilistik, finanslıq-materiallıq shárt-shárayatlar jaratıw.
Bul basqıshta tómendegilerdi ámelge asırıw zárúr:
- " Tálim haqqinda" g’i Nızamǵa muwapıqta'lim sisteması mazmunın strukturalıq qayta qurıw hám tu’pten jańalaw ;
- pedagog hám ilimiy-pedagog kadrlar tayarlaw hámde olardıń mamanlıǵın asırıwdı zaman talaplarına juwap beretuǵın dárejede shólkemlestiriw;
- tálim alıwshılardıń joqarı tayarliq dárejesi, ilmiy tájriybesi, materiallıq hám ruwxıy – ta’rbiyaliq dárejesiniń sapasına qarata qoyılatuǵın zárúr talaplardı belgilep beretuǵın mámleket tálim standartların jaratıw hám engiziw;
- oqıw -stilistik komplekslerdiń hámde tálim procesi didaktik hám informaciya támiynatınıń jańa áwladın islep shıǵıw hám engiziw;
- orta arnawlı, kásip-óner tálimi ushın zárúr materiallıq-texnikalıq, oqıw -stilistik hám kadrlar bazasın tayarlaw ;
- tálim hám kadrlar tayarlawǵa byudjetten tısqarı qarjilar tartiwdıń mexanizmlerin jetilistiriw, mámleket tálim mákemeleri menen bir qatarda mámleketlik emes tálim mákemelerin rawajlandırıwdı da názerde tutqan halda tálim xızmeti kórsetiw tarawinda básekige tiykarlanǵan ortalıqtı payda etiw;
- tálim mákemeleri iskerligine baha beriwdiń reyting sistemasın, kadrlar tayarlaw sapası hám olarǵa bolǵan mútajliktiń monıtoringin alip barıw sistemasın islep shıǵıw hám engiziw;
- xalıq aralıq baylanıslardı keńeytiw hám kúsheytiw, kadrlar tayarlawda xalıq aralıq donorlik shólkemleri hám fondlari iskerligine tiyisli sharayatlar jaratıw, sonıń menen birge respublika bilimlendiriw tarawına sırt el investitsiyaların tartiw boyınsha real ilajlar islep shıǵıw hám olardı ámelge asırıw;
- kadrlar tayarlaw milliy da’stu’rin ámelge asıriwdiń monıtoringin alip barıw.
Bul basqıshta balalardı altı-jeti jastan mektepke qabıllaw, olardıń fizikalıq hám intellektual tárepten rawajlanǵanlıǵın itibarǵa alǵan halda ámelge asıriladı. Talap etilip atırǵan oqıwshı orınları zárúr materiallıq-texnikalıq shárt-shárayatları hám pedagog kadrlar menen támiyinlengen halda izbe-iz tayarlanadı.
Birinshi basqısh orinlanıwınıń monıtoringi tiykarında Milliy da’stu’rdi ámelge asıriw baǵdarlarına anıqlıqlar kiritiledi.
Ekinshi basqısh (2001-2005 jıllar ) Milliy da’stu’rdi tolıq ámelge asıriw, miynet bazarınıń rawajlanıwı hám real sociallıq-ekonomikalıq sharayatlardı esapqa alǵan halda oǵan anıqlıqlar kirgiziw.
Májburiy ulıwma orta hám orta arnawlı, kásip-óner tálimine, sonıń menen birge oqıwshılardıń qábiletleri hám múmkinshiliklerine qaray, qatlamlastirilg’an tálimge ótiw tolıq ámelge asıriladı.
Tálim mákemelerin arnawlı tayarlanǵan maman pedagog kadrlar menen toltırıw támiyinlenedi, olardıń iskerliginde básekige tiykarlanǵan ortalıq ju’zege keltiriledi.
Tálim mákemeleriniń materiallıq-texnikalıq hám informaciya bazasın bekkemlew dawam ettiriledi, oqıw -tárbiya procesi joqarı sapalı oqıw ádebiyatları hám aldıńǵı pedagogikalıq texnologiyalar menen támiyinlenedi. Úzliksiz tálim sistemasın informaciyalastırıw ámelge asıriladı.
Tálim xizmet kórsetiw bazarın qáliplestiriw mexanizmleri tolıq iske salinadi.
Úshinshi basqısh (2005 hám onnan keyingi jıllar ) tóplanǵan tájiriybeni analiz etiw hám ulıwmalastırıw tiykarında, mámleketti sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıw kelesheklerine muwapıqkadrlar tayarlaw sistemasın jetilistiriw hám jánede rawajlandırıw.
Tálim mákemeleriniń resurs, kadrlar hám informaciya bazaları jánede bekkemlenedi, oqıw-tárbiya procesi jańa oqıw-stilistik kompleksler, aldıńǵı pedagogikalıq texnologiyalar menen tolıqta'miynlenedi.
Milliy (elita) joqarı tálim mákemelerin qarar taptırıw hám rawajlandırıw ámelge asıriladı. Kásip-óner tálimi mákemeleriniń ǵárezsiz xızmet kórsetiwi hám ózin ózi basqarıwı formaları bekkemlenedi.
Tálim procesin informaciyalastırıw, úzliksiz tálim sisteması jáhán informaciya tarmaǵına jalǵanatuǵın kompyuter informaciya tarmaǵı menen tolıq qamtip alınadı.
Do'stlaringiz bilan baham: |