Injenerlik konstruksiyalari 5340700 «Gidrotexnika qurilishi

Yassi zulfinlarning ko‘ndalang bog‘lamlari o„zaro ma’lum bir masofada vertikal tarzda joylashgan bir nechta fermalardan iborat bo„ladi. Ush-bu fermalar zulfinning geometrik o„lchamlarini o„zgarmasligini ta’minlab turadi. Bir tomondan to„sinlar panjarasidagi vertikal ustunlar, ikkinchi tomondan esa bo„ylama bog„lam fermalarining ustunlari va zulfinning konsol qismidagi tirgovich o„zaklar ko„ndalang bog„lam fermalarining belbog„lari vazifasini o„taydilar. Ko„ndalang bog„lam fermalarini hisoblashda, ular cho„zilishga ishlaydigan belbog„ tugunlarida rigellarga tayanadi deb qabul qilinadi va ularning yuklangan belbog„lariga esa gorizontal yordamchi to„sinlar orqali jamlangan kuchlar ta’sir etadi (7.19-rasm).





^b) 0,6F₇,

16. 
    rasm. Yassi zulfinlarning ko‘ndalang va bo‘ylama fermalarini hisoblash chizmasi: a - ko„ndalang bog„lam fermalarini hisoblashda; b - bo„ylama bog„lam fermalarini hisoblashda.
    

120





Zulfinning yordamchi to„sinlari orqali ko„ndalang bog„lam fermalariga uzatiladigan yig„ma kuchlarning miqdori quyidagi formula orqali aniqlanadi:

2 V = q_yu--e_p , kN (7.36)

Gigelning yuklangan belbog„lariga ta’sir etadigan suvning yuqori va pastki F_sp bosim kuchoining jamlangan qiymati.

Ko„ndalang bog„lam fermasining balandligi rigelning to„liq balandligidan biroz kichikroq bo„ladi va uning balangdligi ruxsat etilgan kichik xatolik bilan quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

h_f = h- (hyut + 0 ,5 hu), m (7.37)

bu yerda h - rigel kesimining to„liq balandligi, m; h_yut - yordamchi to„sin ko„ndalang kesimining balandligi, m; h_u - ustun ko„ndalang kesimining balandligi, m.

Ko„ndalang bog„lam ferma o„zaklaridagi zo„riqishlar, qurilish mexanikasi fanidan tavsiya etiladigan analitik yoki grafik usullar yordamida aniqlanadi.