|
4-боб. Товарнинг божхона қийматини 3-усул бўйича аниқлаш
30. Кодекснинг 310-моддасига мувофиқ ўхшаш товар деганда:
баҳоланаётган товар билан ҳар жиҳатдан бир хил бўлмаса-да, у билан ўхшаш хусусиятларга эга бўлганлиги ва таркиб жиҳатдан ўхшашлиги туфайли бир хил вазифаларни бажара оладиган ҳамда тижорат нуқтаи назаридан,
шу жумладан сифати, бозордаги қадри, товар белгисининг мавжудлигига кўра унинг ўрнини боса оладиган;
баҳоланаётган товар олиб кирилгунига қадар тўқсон календарь
кун ичида олиб кирилган;
баҳоланаётган товар ишлаб чиқарилган айни ўша мамлакатда ишлаб чиқарилган ва Ўзбекистон Республикасига олиб кириш учун сотилган;
баҳоланаётган товарни ишлаб чиқарган айни бир шахс томонидан ишлаб чиқарилган товар тушунилади. Баҳоланаётган товарни ишлаб чиқарган айни бир шахс томонидан ишлаб чиқарилган товар мавжуд бўлмаган тақдирда бошқа шахс томонидан ишлаб чиқарилган товар ўхшаш товар сифатида қабул қилинади.
база сифатида олинаётган товар қиймати 1-усулда аниқланган бўлса ўхшаш товар юзасидан тузилган битимнинг қиймати баҳоланаётган товарнинг божхона қийматини аниқлаш учун асос сифатида қабул қилинади.
31. Божхона қийматини 3-усул билан аниқлашда мазкур Йўриқноманинг 3-боби 26, 27, 28 ва 29-бандларида назарда тутилган қоидалар қўлланилади.
32. Божхона расмийлаштирувини амалга ошираётган божхона ходими БЮДнинг 31-графасидаги товарларнинг тавсифлари айнан бир хил эмас, балки ўхшаш бўлишига алоҳида эътибор қаратиши лозим.
Шу боис, ЯААТ ЭБРда товарнинг мезон ва тавсифлари бўйича ўхшашлиги божхона расмийлаштирувини амалга ошираётган божхона ходими томонидан текшириш жараёнида гарчи ҳамма жиҳатларига кўра
бир хил бўлмаса-да, лекин бир-бирига ўхшаш хусусиятларга
эга ва баҳоланаётган товарлар каби функцияларни бажаришга
ва бир-бирини ўрни босиш имкон берадиган ўхшаш таркибий қисмлардан иборат бўлган товарларнинг қиймати билан ҳам солиштирилиши ва ушбу товарнинг қийматини асос сифатида қабул қилиниши мумкин.
5-боб. Товарнинг божхона қийматини 4-усул бўйича аниқлаш
33. 4-усул билан баҳоланаётган товарнинг божхона қийматини аниқлаш учун асос сифатида:
божхона ҳудудида дастлабки ҳолати ўзгармаган ҳолатда;
баҳоланаётган товар божхона ҳудудига олиб кирилгунига қадар тўқсон календарь кун ичида катта миқдорларда (бир нечта туркумларда);
шундай товарни сотувчи билан ўзаро боғлиқ бўлмаган шахсга сотилаётган, баҳоланаётган, айнан бир хил ёки ўхшаш товар бирлигининг нархи қабул қилинишини назарда тутади.
34. Баҳоланаётган, айнан бир хил ёки ўхшаш товар бирлигининг нархидан қуйидаги харажатлар чегириб ташланади:
тўланадиган ёҳуд тўлашга келишилган воситачилик ҳақи ёки фойда учун устамалар ҳамда олиб кирилган ўша классдаги ва турдаги товарни божхона ҳудудида сотиш билан боғлиқ бўлган умумий харажатлар;
товарларни олиб кириш ёки сотиш муносабати билан Ўзбекистон Республикасида тўланиши лозим бўлган божхона тўловларининг ва бошқа тўловларнинг суммалари;
божхона ҳудудида транспортда ташиш, суғурталаш, юклаш
ва тушириш учун сарфланган харажатлар.
35. Божхона қийматини аниқлашнинг 4-усули Божхона қиймати декларациясини тўлдириш тартиби тўғрисидаги йўриқноманинг (рўйхат рақами 2868, 2017 йил 14 март) 3-иловаси 3-бандида назарда тутилган ҳужжат ва маълумотлар асосида тасдиқланган бўлиши керак.
Маълум қилинган божхона қийматини тасдиқлаш учун БҚД-2 шакли билан қуйидаги ҳужжатлар тақдим этилганлиги божхона расмийлаштирувини амалга ошираётган божхона ходими томонидан текширилиши лозим. Хусусан:
Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудида баҳоланаётган, айнан
бир хил ва ўхшаш товарларни сотилганлиги тўғрисидаги шартномалар;
Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудида ўша классдаги
ва турдаги товарларни сотишда қўйилган ҳисобварақ-фактура (инвойс);
Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудига товарни олиб кириш
ва сотиш билан боғлиқ бўлган харажатларни акс эттирувчи
ҳисобварақ-фактура, банк ҳужжатлари (агар ҳисобварақ-фактуралар тўланган бўлса), бухгалтерлик ҳужжатлари (воситачи ҳақлари тўғрисида, тижорат харажатлари, ташиш харажатлари, суғурта, юклаш ва тушириш ишлари, олинадиган даромад);
баҳоланаётган товарга ишлов бериш натижасида қўшилган қиймат тўғрисидаги ҳужжат ва маълумотлар, агар бундай товар унга кейинчалик ишлов берилгандан кейин сотилаётган бўлса (ишлов бериш бўйича пуллик хизмат кўрсатиш шартномаси, буюртмачига ижрочи томонидан қўйилган ҳисобварақ-фактура (инвойс), ушбу шартномани тўлаш бўйича банк ҳужжатлари, ишлов бериш қиймати тўғрисида бухгалтерлик ҳужжатлари (калькуляция);
Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудига товарларни олиб кириш
ва (ёки) сотиш муносабати билан Ўзбекистон Республикасида божхона божи, солиқлар, йиғимлар ва бошқа тўловларни тўланганлиги тўғрисидаги ҳужжатлар.
36. Товарнинг божхона қийматини 4-усул асосида аниқлашда ЯААТ ЭБРда БЮДни қуйидаги асосий мезонлар бўйича текшириб чиқади:
БЮДнинг 44-графасида қўлланилаётган божхона қиймати усулининг рақами мавжудлиги (тартиб рақами 904, ҳужжат коди “МЕТОД”);
Бунда БЮДнинг 44-графасида 4-усул деб кўрсатилиши шарт ва 6.4-усул
деб кўрсатилишига йўл қўйилмайди. БҚДнинг ҳам шу усулга мос шакли тўлдирилиши керак.
БҚД-2 шаклининг 8-графасида тақдим этиладиган ҳужжатларнинг рақами рўйхат/тартиб рақами ва саналари мавжудлиги;
Бунда БҚД-2 шаклининг 8-графаси тўлдирилган бўлиши керак.
37. Баҳоланаётган, айнан бир хил ёки ўхшаш товарнинг баҳоланаётган товар олиб кирилишидан олдин тўқсон календарь кун ичида сотилганлиги фактлари мавжуд бўлмаган тақдирда, асос сифатида баҳоланаётган, айнан
бир хил ёки ўхшаш товар товар бирлигининг қайси нархи бўйича Ўзбекистон Республикасида энг катта туркумда, ўзгармас ҳолатда, баҳоланаётган товар олиб кирилган кунга энг яқин муддатда, лекин баҳоланаётган товар олиб кирилган кундан эътиборан тўқсон кундан кечиктирмай сотилаётган бўлса, ўша нарх қабул қилинади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
