Илмий муҳаррир: медицина фанлари доктори, профессор Н



Download 14,09 Mb.
Pdf ko'rish
bet186/242
Sana10.01.2023
Hajmi14,09 Mb.
#898650
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   242
Bog'liq
4f230d5d-c020-43aa-93a1-a38ff9c5d413

Bazofil endokrinotcitlarga 
gonodotropotcitlar va tireotro-potcitlar kiradi. 
Gonodotrop hujayralarning ikki hili - follikulni stimul-lovchi (FSG) va lyuteinlovchi 
gormonlarga (LG) aloqador hu-jayralari farqlanadi. Bu hujayralar asosan oldingi bo’lakning 
169-rasm. Gipsfiz lyuteotrop-gonadotrop (LG) hujayrasiping elektron mikro- 
fotografchyasi. xbOOO 
1 - yadro; 2 - sekretor donachalar; 2-donador endoplazmatik to’r bo’shlig’n. 
ventral sohasida va jinsiy zonasida ko’plab joylashsa ham, ol-dingi bo’lak boshqa qismlarida 
ham uchraydi. 
FSG hujayralar guruh-guruh bo’lib joylashib, lyutein-lovchi hujayralarga yondoshib turadi. Bu 
hujayralar yirik (250-300 nm) sekretor donachalarga mo’l bo’lib, bu donachalar plazmatin 
membrana yonida yotadi. Ba’zan turli kattalikdagi sekretor donalar ham uchraydi (168-rasm). 
Barcha hujayra ichki organellalari bu hujayrada yaxshigina rivojlangan bo’ladi. Bu hujayralar 
follikulostimullovchi gormon ishlaydi. 
Lyuteotrop gonadotropotcitlar ham FSG hujay-ralari singari gipofiz oldingi bo’lagining ventral 
va jinsiy zonasida joylashadi. Bu hujayralar yumaloq yoki kubsimon bo’-lib, qon tomirlarga 
yaqin yotadi. Lyuteotrop hujayralar FSG va laktotropotcitlar bilan aloqador bo’lib joylashadi. 
LG - go-nodotropotcitlarning sekretor donachalari ko’pgina bo’lib, ular 150-200 nm diametrga 
ega va hujayra tcitoplazmasida bir tekis tarqalib yotadi (169-rasm). Gipofiz oldingi bo’lagining 
marka-zida noto’g’ri shaklda va ul’trastrukturasiga ko’ra ham FSG ham LG hujayralarini 
eslatuvchi oraliq hujayralar uchraydi. Bu hujayralar tcitoplazmasida yirik sekretor donachalar 
bilan bir qatorda mayda, turli elektron zichlikka ega donalar ham bo’la-di. Bu oraliq 
hujayralarning birorta gonadotropotcitlarga Man-eye ekanligini aniq ko’rsatish hozirgi kunda 
ancha qiyin. 
Tireotropotcitlar piramidasimon yoki ovalsimon, ba’- 


288 
170-rasm. Gipsfiz tireotrop hujayrasining elektron mikrofotografiyasi. x 10.000 
1 - yadro; 2 - sekretor donachalar; Z-plastinkasimen kompleks; 4 - mitoxondriya. 
zan esa noto’g’ri shaklda bo’lib, gipofizning markaziy sohasida ular gruppalar hosil qilib 
joylashadi. 
Hujayra yadrosi yumaloq shaklga ega bo’lib, tireotropotcitlar o’rtasida yotadi va ko’p miqdorda 
geteroxromatin tutishi bilan ajralib turadi. Bu hujayralar doimo qon kapillyarlariga zich 
joylashadi. Hujayra tcitoplazmasi anchagina elektron zich bo’lib, ko’p bo’sh vakuolalar tutadi. 
Tireotropotcitlar sekretor donacha-larining kattaligi va tuzilishi jihatdan har xildir. Uning yirik 
donachalari (diametri 180-200 nm) o’ta elektron zich bo’-lib, ingichka areola bilan o’ralgan. 
Mayda sekretor donachala-rining diametri esa 120-150 nm dir. Bu donachalarning qobig’i- 
membranasi yaxlit bo’lmay, uning moddasi o’rtacha elektron zich, har bir dona moddasi esa, 
ayrim - mayda donachalardan iborat. Plazmatik membrana sohasida bunday mayda sekretor 
donalar ko’plab uchraydi (170-rasm). Tireotropotcitlarda ^ujayra ichki organellalari kam 
rivojlangan bo’ladi. Donador endoplazmatik to’r yaxshi ko’rinmaydi. Gol’ji plastinkali 
kompleksi esa ayrim hujayralarda aniq ko’rinmaydi ham. Tajriba o’tkazib, hayvonlar 
qalqonsimon bezi olib tashlansa, gipofiz tireotrop hujayrala-rida kuchli o’zgarishlar bo’lishi 
aniqlangan. Xromofob yoki bosh hujayralari bo’yoqlarni yomon qabul qiladi. Ular gi-pofiz 
oldingi bulagining 60% ini tashkil qiladi. Bu hujayra-lar kam differentciallashgan va turli 
fiziologik holatdagi (sekret donalari yo’q) hujayralar majmuasidir. Bu hujayra-larning uzun 
o’siqli turlari o’zaro bog’lanib to’r hosil qilishi mumkin. Ularni yulduzsimon yoki follikulo-
yulduzsimon hujay-ralar deb yuritiladi. Bu hujayra sekretor donalarni tutmaydi. 
171-rasm. Gipsfiz xrsmgfsb (bsg’) hujayrasshshng elektron mikrsf:tografiyasi. 
x'10.000. 
1 - yadro; 2 - mitoxondriya; 3 - plagtinkasimon kou.pleks. 
Bu hujayralar yumaloq, ovalsimon, ba’zida esa, o’simtali bo’-lib, o’ta elektron zich tuzilmadir 
(171-rasm). 
Gipofizning oraliq bo’lagi. Gipofizning oraliq qismi pasg tabaqali hayvonlarda yaxshi 
rivojlangan. Ba’zi sut emizuvchn hayvonlarda oraliq bo’lak orqa bo’lakdan ingichka yoriq bilan 
ajralib turadi. Odamda oraliq bo’lak orqa bo’lakdan (neyrogi-pofizdan) siyrak biriktiruvchi 
to’qimali parda yordamida aj-ralib turadi. 
Andrenogipofizning oraliq qismi ingichka epiteliy to’plami yoki tasmasi sifatida ko’zga 
tashlanadi. Bu bo’lakning bez hujay-ralari oqsil yoki shilliq sekret ishlab chiqarish qobiliyatiga 
ega. Bu moddalar hujayralar orasiga ajralish natijasida gi-pofizning oraliq qismida 
follikulasimon tuzilmalar hosil bo’ladi (follikulsimon tuzilmalar qalqonsimon bezning fol-
likulini eslatadi, ammo ichida shilliq yoki oqsil tutadi). 
Gipofizning oraliq (o’rta) bo’lagida melanotropotcit-l a p joylashib, bu hujayralar yirik, 
tcitoplazmasida mayda sekretor donachalar tutadi (172-rasm). Melanotropotcitlar 

Download 14,09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   242




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish