Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

мажбурий тўловлар суммасидан ўн фоизи ундирилади.Бунда мансабдор
шахсларга энгкам ойлик иш ҳақинингбеш баробаридан етти баробаригача
маъмурийжаримасолинади.
Шунингучунаудиторбюджетбиланҳисоб-
китобларнитекширишдамалакали
маслаҳатчиваушбуҳисоб-
китоблартўлиқҳамдаўзвақтидабўлишиучунҳайрҳоҳ
бўлмоғи лозим. Бюджет билан ҳисоб-
китобларда корхона бухгалтерлари
томонидан йўл қўйилган хатоларни кўрсатиш билан аудитор ушбукорхонага
солиқинспекцияситомониданқўлланиладиганмолиявийжазочораларибилан
боғлиқбўлганзарарларданқутилибқолишгаёрдамберади.
Шуннингучунубюджеттўловларигадоирҳисоб-
китобларнингтўғрилигива
уларнинг Ўзбекистон Республикасидаги мавжуд қонунчиликка мувофиқ ўз
вақтидаўтказибберилишинисинчиклабтекширишилозим.
БюджетгатўланадигантўловларнингрўйхатиЎзбекистонРеспубликасининг
СолиқКодексибилан,айрим тўловларбўйичабюджетбиланҳисоб-
китобларни
амалгаошириш тартибиэсаДавлатСолиқКомитетиваМолиявазирлигининг
тегишлийўриқномаларибилантартибгасолинади.
Солиқлар бўйича қарзлар юридик шахсларнинг бюджет олдидаги
мажбурияти бўлиб ҳисобланади ва одатда,маълум санада тўланади.Солиқ
қонунчилигинингтез-
тезўзгаришивамеъёрийҳужжатларайримқоидаларидаги
зиддиятларсолиқларгадоирҳисоб-
китоблардатасодифийхатоларникелтириб
чиқариши мумкин. Солиқлар бўйича қарзлар синчиклаб текширувдан
ўтказилганидақуйидагиҳатолараниқланишимумкин:
*
солиқларниҳисоб-
китобқилишдабухгалтерияҳисобитамойиллари,қонун
ҳужжатларивайўриқномаларнингнотўғриқўлланиши;
*
солиқставкаларинингнотўғриқўлланилиши;
*
солиққатортиладиганбазанингнотўғрианиқланиши;
*
пеняважарималарнингноаниқҳисобгаолиниши;

---

Кредиторлик қарзлари ва бутун бухгалтерия ҳисоботини баҳолашга
қуйидагилартаъсиркўрсатади:
*
солиққатортишбўйичаимтиёзолишучунхатоахборотларнитақдимэтиш;
*
солиқ органларига тақдим қилинадиган маълумотларнинг бузиб
кўрсатилишиёкияширилиши;
*
бюджетга қарздорликларни аниқлашда, солиққа тортишдан озод
этилганлар сифатида солиққа тортишда ҳисобга олинадиган даромадларни
нотўғритуркумлашёкиҳисоб-
китобқилиш;
*
солиққа тортиш бўйича имтиёзолиш учун бош ва шўъба корхоналар
ўртасидагиҳисоб-
китобларбўйичаҳисобдақалбакимуомалаларниаксэттириш.
Ҳарбирсолиққаоидқонунчиликҳужжатидасолиқставкалариниқўллаш,
солиқ солинадиган базани аниқлаш, солиқларни тўлаш муддатлари,
ҳисоботларнитайёрлашваҳаказоталаблараксэттирилади.
Солиқ мажбуриятларининг нотўғри аниқланиши катта молиявий
йўқотишлар келтириб чиқаришини ҳисобга олиб,аудиторлар ушбуучасткада
текширувларни ташкил этиш ва ўтказиш технологиясига алоҳида эътибор
беришларилозим.Текширувларнимуваффақиятлиўтказиш учунқуйидагиларни
амалгаоширишзарур:
*
бюджет билан ҳисоб-
китобларни текширишга юқори малакали
мутахассисларнижалбқилиш;
*
ходимларни солиққа тортиш масалаларига оид тезкор ахборотлар ва
меъёрийҳужжатларбилантаъминлаш;
*
аудиторлароддийкундаликмуаммоларустидатакроранишламасликлари
учун,корхонаичидасолиққатортишнингдолзарбмасалаларигадоирахборотлар
ваишланмаларниалмашишниташкилэтиш;
*
мижозтомонидан тақдим қилинадиган,солиққатортиш масалаларига