Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

«Бошқа
активларнингчиқими»счётларинингкредитивадебетидааксэттирилганбарча
ёзувларнингишончлилиги ҳақидаисботгаэгабўлиш зарур.Солиқ кодексига
мувофиқ солиққа тортиладиган даромад (
фойда) умумий даромад билан
белгиланганчегирмаларўртасидагифарқсифатидааниқланади.
Аудитор умумий даромад ва ундан чегириладиган чегирмалар таркибига
кирувчиҳарбирмоддабўйичамаълумотларнисинчиклабтекширишкерак.
Даромад(
фойда)солиғибўйичасолиқдантўлиқозодқилиш,вақтинчаозод
қилиш васолиққатортиладигандаромадни(
фойдани)камайтириш йўлибилан
бериладиган имтиёзлар кўзда тутилган.Аудитор имтиёзларни қўллашнинг
тўғрилигитекширишилозим.
Буимтиёзларасосанногиронларванафақахўрлармеҳнатиданфойдаланиш;
табиатни муҳофаза қилиш тадбирларига капитал сарфлар қилиш,соғлиқни
сақлаш объектлари,қарияларваногиронларуйлари,мактабгачамуассасалар,
маданиятваспортобъектлари,уй-жойфондинисақлаш харажатларибилан;
корхонани реконструкция қилиш ва техникавий қайта қуроллаштиришни
инвестициялаш (
маблағ билан таъминлаш)
, илмий-
техник ва тажриба-
конструкторлик ишларини ўтказиш; кичик бизнесни ривожлантириш ва
бошқалар билан боғлиқ.Лекин барча имтиёзлар уларнингберилиши ҳамда
умумий суммаси бўйича маълум даражада чегараланган.Аудитор корхона
томонидансолиққатортиладиганбазаникамайтиришнингбарчаҳолларибўйича
тузилганмахсусҳисоб-китобнингамалдагиқонунчиликкамоскелишинидиққат
билантекширишилозим.
Бундан ташқари тахмин қилинаётган фойда ва солиқларнинг жорий
тўловлари ҳақидаги маълумотнома ҳам текширилиши керак.Солиқ тўловчи
солиқ суммасини мустақил аниқлашда, ўзи солиқ бўйича бериладиган
имтиёзларни ҳисобга олади ва солиқларнинг ўз вақтида ҳамда ҳар хил
даражадагибюджетларгатўланишиучунжавобгардир.
б)Жисмонийшахсларданолинадигандаромадсолиғини

---

текшириш.
Аудиторкорхонаштатидагиходимлардан,шунингдекпудратшартномасива
меҳнат битими бўйича ишга жалб қилинган шахслардан даромад солиғи
олишнингтўғрилигинитанловусулибилантекширишикерак.Аудитнингмақсади
Ўзбекистон
Республикасининг
Солиқ
Кодекси
талабларига
риоя
қилинаётганлигинитекшириш вайўлқўйилаётганхато-
камчиликларнитугатиш
бўйичатавсияларберишданиборат.Йилликумумийдаромадбиланчегирмалар
ўртасидаги фарқ сифатида аниқланадиган даромад жисмоний шахсларнинг
солиққа тортиладиган даромадини ташкил қилади. Тажриба шуни
кўрсатмоқдаки,кўпчиликҳоллардажамидаромадниҳисоблаш ваимтиёзларни
қўллашда хатоларга йўл қўйилади. Хусусан,кўпчилик ҳолларда хорижий
валютадаолингандаромадларасоссизравишдасўмгаҳисоблабўтказилмайди,
бундайҳисоблабўтказишэсадаромадолинганвақтидаамалдабўлган,Ўз.Р.МБ
курси бўйича амалга оширилиши керак. Айрим ҳолларда Ўзбекистон
Республикаси Нафақа фондига ушланган суммага жами даромад
камайтирилмайди.Кўпгина ҳолларда хизматсафари харажатларини қоплаш
нормалариданошгансуммаларванатуралшаклдаолингандаромадларсолиққа
тортиладиган даромадга киритилмай қолади. Натурал шаклда олинган
даромадларйилликжами даромад таркибидадавлатбаҳоси бўйичаҳисобга
олинишилозим,уларбўлмагандаэсадаромадолинганкундагибозорбаҳоси
бўйичаҳисобгаолинишикерак.
Жисмоний шахснинг йиллик умумий даромадига меҳнат ҳақи шаклида
олингандаромадлар,жисмонийшахслармулкиданоладигандаромадларива
тадбиркорликфаолиятиданолинганялпидаромадкиради.