Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

унингэгасигамахсусҳуқуқберувчимуҳофазаҳужжатибўлибҳисобланади.
Саноатнамуналариучунҳуқуқ
халқистеъмолтоварлариваишлабчиқариш
техник мўлжалдаги буюмларнингташқи кўринишини белгилайдиган,бадиий
конструкторлик ечимлардан фойдаланиш ҳуқуқидир. Саноат намуналари
жисмонанҳажмэгаллайдиганмодел(
автомобил,самолёт,идиш,станок,мебел
вашунгаўхшаш)
,ёкиясситасвирлисаноатрасми(
газмол,гилам,шрифтва
шунгаўхшаш)кўринишдабўлишимумкин.
ЭҲМ учундастуртаъминотивамаълумотларбазасинингқийматиномоддий
активларсифатидауларнихаридқилиш сарфларивакорхонанингўзидаишлаб
чиқиш сарфлариниифодалайди,шубиланбиргадастуртаъминотистандартёки
буюртмалибўлишимумкинлигиҳамҳисобгаолинади.
Дастур воситалари техник (
шу жумладан дастур ва ишлатиладиган)
ҳужжатлаштириш билан биргаликда маълумотларни ифодаловчи воситада
намойиш этади.ЭҲМ учундастуртаъминотларинивамаълумотларбазасини

---

муҳофазақилишмуаллифликҳуқуқивоситалариорқалиамалгаоширилади.
Фирманингамалийшуҳрати-
Goodwi
l
l-бухгалтерликҳисобивааудитгаоид
адабиётлардаҳархилномланади.Масалан,фирманингбаҳоси,фирманингяхши
номи,фирманингамалийалоқаларивабошқалар.Фирманингамалийшуҳратига
ҳар хил омиллар таъсир этади. Жумладан,харидорлар,кредиторлар ва
хизматчилар билан муносабатлар,ишлаб чиқариш ва бошқарув тузулмаси,
фирманингжойлашган ўрни ва бошқалар.Номоддий активларнингбу тури
ўзинингмазмунигакўрасотганкорхонабалансидатурганмулкларнингбаҳоси
билансотиболганкорхонатомонидантўланганҳақиқийбаҳоўртасидагифарқ
сифатидаифодаланади.Кўриниб турибдики,номоддий активларнингбутури
одатдабиркорхонатомониданқандайдирбирбошқабиронбиркорхонанисотиб
олишдавужудгакелади.
Агар сотилаётган корхона ёки харидорлар фирма обрўсинингқийматини
олдинданбилишниҳоҳласалар,уҳолдауларкомпанияоладиганўртачатармоқ
фойдасиданошадиганфойданормасиданкелибчиқибҳисоблабчиқаришлари
мумкин.
Ташкилий харажатлар
- корхона фаолиятини ташкил қилиш чоғида
қилинадиган харажатлардир.Унга бевосита тааллуқли бўлган харажатлар
(
масалан,юридик,бухгалтерия,девонхона ва ҳаракатланиш харажатлари)
ташкилийхаражатларсифатидакапиталлаштирилишимумкин.Мазкурҳолатда
ушбухаражатларнингкелгусидаврдафойдакелтиришикапиталлаштириш учун
асос бўлиб ҳисобланади.Фаолиятнинг биринчи йилида жами суммаларни
харажатларгакиритишхаражатнингдаромадбиланмувофиқкелмаслигигаолиб
келади.
Ишлабчиқариш фаолияти муддати ноаниқ дебҳисобланиши боисушбу
харажатлардан фойдаолиш даврини ҳам одатдааниқлаш мумкин эмас.Шу
сабабдан ҳам ташкилий харажатларнинг актив сифатида тан олиниши
бизнеснинг аниқ турига бевосита боғлиқ бўлади. Ташкилий харажатлар,
ихтиёрийтанланганқисқавақтдавримобайнидаамортизацияқилинади.
Франшизалар
одатдаҳукуматорганларитомонидандавлатмол-
мулкидан
(
масалан,кабель телевидениеси компанияси)фойдаланиш ҳуқуқига эгалик
қилиш учунёкикоммуналхизматларкўрсатиш (
электрэнергияси)
,шунингдек
хўжаликюритувчисубъектлартомонидананиқмақсадларвааниқхизматлардан
фойдаланишҳуқуқигаэгаликқилишлариучунберилади.
Франшиза тўғрисидаги ҳар бир шартнома франшиза ҳақиқий бўлиб
ҳисобланадиган даврни,шунингдек франчайзор (
фойдаланишга оид ҳуқуқ
имтиёзини берувчи субъект)
нинг ва франчайзи (