«Ижтимоий педагогика»

Болалар ва ўсмирларга ёрдам кўрсатиш хизмати структураси ва тузилишининг тамойиллари.
Ёрдам кўрсатишнинг реабилитацион хизмати болалар ва ўсмирларга ижтимоий - ҳуқуқий, психологик, тиббий ва педагогик жиҳатдан қўллаб қувватлашни таъминлашга қаратилгандир. Бу хизмат уларнинг : а) турмуш шароити ва тарбиясини жадаллаштиришга кўмак бериши орқали, б). шахсий мол мулкка эгалик ҳуқуқларини ҳимоя қилиш орқали, в). вояга етмаган ёки эстремал ҳолатларга тушган, шароити оғир оила фарзандларига турли хилда ёрдам бериш орқали, г). қалтис гурухдаги оилалар ва вояга етмаганларга ёрдам бериш орқали, д). кашандачиликка ружу қўйган оилаларнинг, экстремал ҳолатларнинг қурбони бўлган ёки ота-онасиз қолган вояга етмаган болаларга турли хил ёрдам бериш орқали амалга оширилади.
Ижтимоий-ҳуқуқий, психолого-тиббий ва педагогик ёрдам қуйидаги тамойилларга асосланади:
1. қонунга мувофиқлик, 2. инсонпарварлик. 3. адолатпарварлик. 4. демократия. 5. ташкилотчилик ва назорат. 6. дифференциал ва индивидуал ёндашиш. 7. ўз вақтида ёрдам бериш. 8. ёрдамнинг етарли ва комплексли бўлиши. 9. илмий асосланганганлик ва хизмат кўрсатишда ҳудудни хисобга олиш.
Ҳудудий тамойилдан келиб чиққан ҳолда хизмат кўрсатиш маълум давлат органлари томонидан амалга оширилади. Хизмат тажрибаларини умумлаштириш, илмий-методик тавсиялар бериш, хизмат кўрсатиш ходимларининг малакасини ошириш учун шахар, вилоят, туман ва Республика илмий методик марказлари ташкил этилади. Уларнинг энг асосийси туман ижтимоий хизмат кўрсатиш ташкилотидир. Болалар ва ўсмирларга ёрдам кўрсатишнинг туман хизмат бўлимлари қуйидаги структурада ташкил топади:
1. Психолого-тиббий, педагогик ёрдам кўрсатиш.
2. Касб танлаш буйича маслаҳат бериш бўлими.
3. Ташкилий ахборот бўлими.
4. Оилавий ҳаётнинг уйгунлигини таъминлаш ва жинсий тарбия бўлими.
5. Методик ишлар бўлими.
6. Ўқитувчи ва тарбиячилар билан маслахат бериш ишларини олиб бориш бўлими.


Таълим тизимидаги ҳудудий реабилитация хизмати.
Хар бир ҳудудда болалар ва ўсмирларга ижтимоий ёрдам кўрсатиш хизмати маълум контингент асосида ҳудудни инобатга олиш тамойилидан келиб чиқиб амалга оширилади. Таълим тизимининг реабилитация хизмати – бу ҳар бир боланинг яхши ривожланишини ва ижтимоийлашувини таъминловчи, уларни комплекс холда реабилитация қилишга қаратилган элитар, адаптив ташкилотлар (мактаблар), профилли (кесим) ташкилотларнинг умумий хизматидир.
Реабилитация қилиш хизматининг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
1. Болалар ва ўсмирларнинг ривожланишидаги ўзгаришларнинг (деформацияланиш) сабабларини аниқлаш.
2. Уларни бартараф этишнинг восита ва усулларини топиш.
3. Таълим-тарбия ва яшаш шароитини жадаллаштириш.
4. Нормал шахснинг шаклланишига қаратилган адекват (бир хил) педагогик жараённи вужудга келтириш.
5. Махсус реабилитацион хизматга мухтож болаларга коррекцион ривожлантирувчи махсус дастурлар асосида хар томонлама ёрдам бериш ва хоказо.