Iii bob. Pedagogik tajriba-sinovni tashkil etish va o‘tkazish 1-§. Pedagogik tajriba-sinov ishlarining mazmuni va o‘tkazish metodikasi

O’quvchilarning ismi familiyasi

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

1.

+

+

+

+

2.

+

+

+

+

3.

+

+

+

+

4.

+

+

+

+

5.

+

+

+

+

6.

+

+

+

+

+

7.

+

+

+

+

8.

+

+

+

+

9.

+

+

+

+

10.

+

+

+

+

11.

+

+

+

+

12.

+

+

+

+

13.

+

+

+

+

14.

+

+

+

+

15.

+

+

+

+

16.

+

+

+

+

17.

+

+

+

+

18.

+

19.

+

+

+

+

20.

+

+

+

+

21.

+

+

+

+

22.

+

+

+

+

Hisob

8

11

8

7

12

8

5

11

3

5

10

Anketalashtirilgan savol-javobdan so’ng o’quvchilarning qiziqqan savollari faoliyat natijasi.

Prosessual tomoni -45%
Faoliyat faktlarga asoslanganligi -15%
Qidirib-topib bajarish -22%
Ijodiy faoliyat -18%
Siz matematikani sevib, qiziqib o’rganish uchun qo’shimcha qanday mashg’ulotlar o’tkazishni xohlaysiz?
25% o’quvchilar “Masalalar yechish” deb javob berishdi.
45% o’quvchilar “Misollar yechish” deb javob berishdi.
30% o’quvchilar “Topishmoqlar, krassvordlar yechish” deb javob berishdi.
Shu jumladan 5-ta o’quvchining javobi qiziqarli bo’ldi.

1. 
   “Men krossvordlar yechishni xohlayman”
   
2. 
   “Har-xil figuralar chizish, ularni kesish, songra qismlardan ularni yasashni xohlayman”
   
3. 
   “Kompyuterda turli misol va topshirilarni bajarishni xohlayman”
   
4. 
   “Misol va masalalar tuzish”
   
5. 
   “Misol va masalalarni, krassvord, rebuslarning yechishini topib, topilgan yechimlarning to’g’ri-noto’g’ri ekanligini tekshirish”.
   

Navbatdagi savolga o’quvchilarning javobi:
Savol: Berilgan topshoriqlardan qaysi birini bajarishni yoqtirasiz? Masala mashqlar yechish, rebuslarni topish, masalalarni yechish
Javob: 32% O’quvchi, quydagi javobni berdi. “Menga mashqlar bajarish yoqadi, chunki yechimning javobini topish qiziqarli”
28% O’quvchi, “Men mashqlarni yechishni yaxshi ko’raman, chunki qo’limdan keladi”
15% O’quvchi, “Men rebuslarni yechishni yoqtiraman, chunki yashiringan so’zni toppish qiziq”
25% O’quvchi, “Men masalalar tuzish, krassvordlar yechishni yoqtiraman, chunki bu men uchun qiziqarli”-deb javob berdi.
Yuqoridagilardan xulosa qilib aytish mumkinki o’quvchilarning matematikaga bo’lgan informatsion qiziqishlari o’rtacha.
Tadqiqotning ikkinchi bosqichi amaliyot davomida shakllanadigan eksperiment.
Shakllanuvchi eksperimentning maqsadi: Kichik yoshdagi o’quvchilarning matematikaga bo’lgan ijodiy qiziqishlarini shakllantirish eksperiment davomida o’quvchilar bilan o’tkazilgan.
Bir qancha to’garak mashg’ulotlarining ba’zi birlaridan fragmentlar (qismlar) keltirilishi 5-to’garak mashg’ulotidan bir qism. Matematikadan olimpiada. Olimpiadada brilgan topshiriqlar orasida, rebuslar, jumboqlar, topqirlik va h.k.lar bor.
Olimpiadada berilgan topshiriqlar:

1. 
   Bochkada 36 chelak suv bor edi. Sug’orish uchun avval 26 chelak suv, bochkaga esa 14 chelak suv solindi. Bochkada qancha suv qoldi? Solinganga nisbatan necha chelak suv ortiqcha olindi? O’quvchilarning javobi quydagicha bo’ldi, “Agar 36 chelak suv bo’lsa, 26 chelak suv olingan bo’lsa, demak 36-26=10, chelak suv qoldi. Unga yana 14 chelak suv solingan bo’lsa, 10+14=24, 24 chelak suv bor bochkada, 26chelak suv olindi, 14 chelak suv solindi, demak 26-14=12, 12 chelak solinganiga nisbatan ko’p olindi”
   
2. 
   Kamola 3ta tabletka ichish kerak edi. Har 20 daqiqada 1 ta tabletka ichish lozim. Bu tabletkalarni ichish uchun necha daqiqa yetadi? O’quvchilarning bu savolga javoblari har xil bo’ldi. Ulardan biri: “Kamola 20 daqiqadan so’ng 1ta tabletka, yana 20 daqiqadan so’ng 1ta tabletka, yana 20 daqiqadan so’ng 1ta tabletka, demak 20+20+20=60, 60 daqiqa yoki 1soat Demak 1soatga dori yetadi” Ikkinchi o’quvchining javobi quyidagicha bo’ldi. “Kamola hozir 1ta tabletkani ichadi, 20 daqiqadan so’ng yana 1ta tabletka ichadi va yana 20 daqiqadan so’ng 1ta tabletka ichadi. Tabiiyki: 20+20=40, 40 daqiqa yetadi. Javob Kamola uchun 3ta tabletkani ichishga 40 daqiqa yetadi.”
   

9 ta qog’oz varag’i bor edi. ulardan bir nechtasini 3 bo’lakdan bo’lganda so’ng varag’lar 15 taga yetdi. Nechta varaq qirqildi? Bolalarning javobi:

O‘quvchilarni yangiliklarni qabul qilishlari va bunga moyilliklari hamda fel-atvori har xil bo‘lishiga qaramay o‘qituvchi o‘quvchilarni mustaqil fikrlash, mushohada qilish, xulosa chiqarishga o‘rgatish lozim. Bunda o‘quvchi asosiy harakatlanuvchi kuch bo‘lib, o‘qish, mutola qilish, chizma chizish, formulalarni tushunib, asboblarni ishlata olishi, bir - birlari bilan do‘stona munosabatda bo‘lib oldilariga qo‘yilgan muammoni yechishda bir-birlariga yordam berish, ularning asosiy vazifalari hisoblanadi.

Tajriba-sinov ishining maqsadi quyidagilardan iborat:
- boshlang‘ich sinf sinfdan tashqari ishlarning mavjud holatini aniqlash;

• 
  boshlang‘ich sinf sinfdan tashqari ishlarda o’quvchilarni matematikaga qiziqtirish bo’yicha ishlab chiqilgan nazariy tushunchalarning samaradorligini tekshirish;
  
• 
  sinfdan tashqari ishlardan foydalanishdagi kamchiliklarni aniqlash va ularni o‘z vaqtida tuzatish;
  
• 
  tahlilda mashg’ulotlarga tayyorgarlikni belgilaydigan mezonlar samaradorligini tekshirish.
  

Ta’lim tizimida sodir bo‘layotgan o‘zgarishlar va yangilanishlar o‘quvchilarga yangi bilim, ko‘nikma va malakalarni berish bilan bir qatorda, yoshlarimizni o‘ziga va boshqa insonlarga, jamiyatga, davlatga, tabiatga nisbatan o‘zgarishni vatanparvarlik g‘oyalarini ongiga va qalbiga singdirishini ham ko‘zda tutadi. Bir -biriga bog‘liq bo‘lgan talablarning majmui, pedagogning umumlashtirilgan modelini va unga asosan quyidagi asosiy talablarni ifodalaydi:
- ta’lim berish mahorati;
- tarbiyalay olish mahorati;
- o‘quv tarbiya jarayonida inson omilini taminlovchi shaxsiy fazilatlar;
-ta’lim oluvchilarning bilimini xolisona baholay olish va nazorat qila olish mahorati;
- demak, o‘qituvchi - pedagog o‘z oldiga qo‘yilgan murakkab, mas’uliyatli va dolzarb vazifalarni bajarish uchun hamda ta’lim - tarbiya jarayoniga bo‘lgan yangicha qarashlarni shakllantirishi uchun quyidagi xislatlarga ega bo‘lishi kerak:
zamonaviy, ilmiy va madaniy taraqqiyotning mohiyatini chuqur tushuna bilishi;
dunyo inson haqidagi bilimlar tizimini chuqur va keng nuqtai nazarda anglashi;
axborot ta’lim texnologiyalarini va o‘qitish vositalarini sinfdan tashqari ishlarda ham keng tatbiq etishi;
internet tarmog‘i tog‘risida tushunchaga ega bo‘lishi va undan o‘z bilimini oshirishda foydalana olishi;
umuminsoniy hamda milliy madaniyat va qadriyatlarga alohida e’tibor berishi;
milliy g‘oya va milliy mafkura iqtisodiy islohatlar mohiyatini tushunib olishi;
dars jarayonida innovatsion pedagogik texnologiyalardan unumli foydalanish yo‘llarini bilishi;
o‘quvchilarning fikirlashlari va bir-birlari bilan fikr almashishlari hamda do‘stona muhit yaratishi uchun sharoit yaratishi;

•