G.P., Plotkin S.S.- M.: BINOM, Laboratoriya znaniy, 2007.- 199 s.
K.V. TSigler (1898-1973 yy.) 1953 yilda polietilen olishning sodda usulini ishlab chiqdi: benzinda eritilgan etilen 10 atm. bosim ostida va katalizator ishtirokida oson polimerlanadi. K.V. TSigler va J.Natta 1954-1955 yillarda polietilen sintezi uch...
11.2. A.M. Butlerovning kimyoviy tuzilish nazariyasi
11.5. Organik-kimyogar o`z fani haqida
1814 yilda K. S. Kirxgof arpadagi kraxmalni qand moddasiga aylantiruvchi ferment – “amilaza”ni ajratib oldi.
1820 yilda Brankolo jelatinani kislota bilan qayta ishlab, birinchi aminokislota – “glitsin”ni ajratib oldi va o`rgandi.
1825 yilda– YA. e. Purkin’e to`qimalar yadroga egaligini aniqladi.
1833 yilda A. Peyen va J. Perso “amilaza” (diastaza) fermentini toza holda ajratib oldilar.
1836 yilda T. SHvann oshqozon shirasidan go`shtni parchalaydigan va uni hazm qilishga yordam beradigan ferment – “pepsin” ajratib oldi.
1838 yilda J. I. Mulder “protein “ atamasini fanga kiritdi.
Buning uchun 1980-2013 yillarda kimyo, tibbiyot va fiziologiya sohalari bo`yicha Nobel’ mukofoti sovrindorlarini yillar va bazaviy mutaxassisliklar kesimida qarab chiqamiz.
14.1. Qadimgi dunyo “analitik kimyosi” xususiyatlari.
14.2. Analitik kimyoning rivojlanish bosqichlari.
14.3. Analitik kimyo faniga asos solgan olimlar.
14.4. XVII - XX asrlarda analitik kimyo rivoji.
14.5. Analitik usullarning asosiy guruhlari.
14.6. XXI asrda analitik kimyoning istiqbollari.
Nazorat savollari
Strett Jon Uil’yam (lord Reley, 1842-1919 yy.) yorug’likning molekulyar sochilish nazariyasi asoschisi, optik priborlarning miqdoriy ko`rsatkichlarini aniqlash nazariyasi va amaliyoti asoschisi (1879 y.), 1904 yil Nobel’ mukofoti sovrindori.
Moskva davlat to`qimachilik universiteti professori Viktor Anatol’evich Volkov 1983 yildan buyon to`yinmagan sirt faol moddalar asosida turli polimer suspenziyalari olish, kimyoviy tolalar sirtini modifikatsiyalash, qo`sh elektr qavati bo`lmagan d...
Elektrolit aralashmasi ta`sirida bo`ladigan koagulyatsiya. Kolloid eritmalarga elektrolitlar aralashmasi qo`shilganda 3 xil holat bo`lishi mumkin:
Kolloidlarning harorat ta`sirida koagulyatsiyalanishi. Kolloid eritmalar isitilsa, ba`zan tez koagulyatsiyalanadi, ba`zan esa isitish kam ta`sir etadi. Umuman kolloidlar kaynatilganda zolning zaryadi kamayadi, eritmadagi zarrachalar va ionlar o`rt...
1968 yilda frantsuz kimyogari Mishin kondensatsion barqarorlik tushunchasini kiritdi. Bu atama dispers sistema zarrachalarining solish-tirma sirt qiymatlarini saqlab turish qobiliyatini ko`rsatadi.
16.5. Kolloid kimyoning XXI asrda rivojlanish istiqbollari
Nazorat savollari
Alkimyogarlar alfavitidan misollar
XVIII BOB. O`ZBEKISTON KIMYO FANI
VA TA`LIMI TARIXI
YUtuqlari: institut olimlari 1985 yilda fan va texnika sohasi bo`yicha davlat mukofoti; 1983, 1985, 1989, 1992-yillarda Abu Rayxon Beru-niy nomidagi davlat mukofoti; 2002 yilda YO.X.To`raqulovga O`zR FA oliy mukofoti "Al’-Xorazmiy" medali; akadem...
Ilmiy kadrlar tayyorlash: institut faoliyati davrida 50 fan doktori va 200 fan nomzodlari tayyorlangan.
Ilmiy mahsulotlari: 3000 ilmiy maqola, shundan 350 ta chet ellarda va 40 monografiya, shundan 3 tasi chet elda nashr qilingan;
Ilmiy salohiyati: 75 ilmiy xodimdan 1 O`zR FA akademigi, 7 fan doktori, 24 fan nomzodi va 6 izlanuvchsi-tadqiqotchi.
1. O`zR VM Ma`mun Akademiyasi 1000 yilligini nishonlash bo`yicha 2004 yil 9 noyabrdagi № 532 va 2005 yil 1 noyabrdagi № 240 qarorlari.
10. TSukervanik I. P. “Sergey Nikolaevich Naumov, 1874-1933”, Byulleten’ Sredneaziatskogo gosuniversiteta, 1934, vip. 19, S. 241-245.
8. O`zR VM Ma`mun Akademiyasi 1000 yilligini nishonlash bo`yicha 2004 yil 9 noyabr 532-sonli va 2005 yil 1 noyabr 240-sonli qarorlari.
35. Butlerov A.M. Istoriya ximicheskix doktrin ot Lavuaz’e i do
nastoyashego vremeni.- S-Pb: 1848.
38. Vozniknovenie i razvitie ximii s drevneyshix vremen do XVII veka. Vseobshaya istoriya ximii.- M.: Nauka.- 1980.- 399 s.
56. Kats E.A. Fullereni, uglerodnie nanotrubki i nanoklasteri: Rodoslovnaya form i idey. Izd.2, stereot. 2009. - 296 s.
