Ҳид билиш сезув нервлари бўлиб,сeзувчи тугуни ва ўзаги бўлмаганлиги сабабли уларни сохта бош мия нервлари

XI жуфт - қўшимча нерв, n.acessorius (Willizii)
- соф ҳаракатлантирувчи нерв бўлиб, 2 та ўзаги мавжуд.

1. 
   nucleus ambiquus (иккиламчи ўзак) ромбсимон чуқурчанинг узунчоқ мия қисмида жойлашади. Бу ўзакдан чиқадиган толалар қўшимча нервнинг церебрал қисмини ҳосил қилиб,
   

- бош мия асосига узунчоқ миянинг орқа ён эгатидан (sulcus lateralis posterior) чиқади.

2. 
   nucleus spinalis (қўшимча нервнинг орқа мия ўзаги)
   

- орқа миянинг олдинги шохларида, юқориги 5-6 та бўйин сегментлари соҳасида ётади. Ўзакдан чиқадиган толалар орқа мия илдизчасини ҳосил қилиб, юқорига кўтарилади
- foramen magnum орқали калла бўшлиғига киради ва бош мия илдизи билан қўшилади. Ҳосил бўлган қўшимча нерв бўйинтуруқ тешик (foramen jugulare) орқали калла суягидан ташқарига чиқади ва иккита шохга бўлинади. Унинг:
- ички тармоғи (r.internus) адашган нервга қўшилса
- ташқиси (r.externus) трапециясимон (m.trapecius) ва тўш-ўмров-сўрғичсимон (m.sternoceidomastoideus) мускуларини иннервация қилади.


XII жуфт - тил ости нерви (n. hypoglossus)
- харакатлантирувчи нерв
- битта ҳаракатлантирувчи ўзаги (nucleus n. hypoglossus)
- ромбсимон чуқурчанинг trigonum n. hypoglossi соҳасида жойлашади. - мия асосидан узунчоқ миянинг пирамидаси ва оливаси орасидан чиқади.
- Калла бўшлиғидан шу номли канал(canalus hypoglossus орқали чиқиб олдинга, тил томон йўналади ва уни мушакларини иннервация қилади.
- Тил ости нервининг пастга тушувчи шохи (ramus descendens) бўйин чигалининг кўтарилувчи тармоғи билан қўшилиб бўйин сиртмоғини (ansa cervicalis) ҳосил қилади. Унинг шохлари тил ости суягидан пастда жойлашган мушакларни нерв билан таъминлайди.