Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

cos
φ
 
ga ega bo‘ladi. O‘zuvchi 
cos
φ
= 0,8
ga 
hisoblangan sinxron motorlar 
cos
φ
=1
dagiga nisbatan ancha og‘ir, bahosi 
qimmat, foydali ish koeffitsienti esa pastroq bo‘ladi. Sinxron motorlar asinxron 
motorlarga nisbatan ishonchliroq bo‘lgani hamda ularning 
cos
φ
 
va 
η
lari 
nisbatan yuqori bo‘lganligi uchun, katta quvvatli va uzoq vaqt davom etadigan 
ish rejimiga ega bo‘lgan mexanizmlarda, masalan, kompressor, nasos va shu 
kabilarda sinxron motorlardan foydalanish qulayroq bo‘ladi. [1,2] 

---

318 
5.5.3- rasm. Cinxron motorning mexanik xarakteristikasi. 
Sinxron motorning burchak xarakteristikasi.
5.5.3-rasmda keltirilgan 
xarakteristika noaniq bo‘lganligi uchun undan kam foydalaniladi. Haqiqatan, 
n 
= f(M)
xarakteristikasiga binoan yuklamaning o‘zgarishi bilan aylantiruvchi 
momentning o‘zgarish chegarasi noma’lumdir. SHu sababli, ko‘pincha burchak 
xarakteristikadan foydalaniladi. Motorning aylantiruvchi momentining 
Ө
burchakka bog‘lanishini ifodalovchi 
M=f(
Ө
)
egri chiziq sinxron motorning 
burchak xarakteristikasi deb ataladi. Bu xarakteristika tenglamisini topish uchun 
sinxron mashinaning elektromagnit quvvati ifodasidan foydalaniladi, ya’ni 
, 
(5.5.2) 
bunda 
– aylantiruvchi momentning maksimal qiymati; 
U
– elektr tarmog‘idan stator chulg‘amiga berilgan faza kuchlanishi; 
E
– rotordagi o‘zgarmas magnit maydonning stator chulg‘ami bilan kesilishidan 
hosil bo‘lgan e.yu.k. Bu e.yu.k. qiymati taxminan 
bo‘ladi; 
– rotorning aylanish burchak chastotasi; 

---

319