Ibn Hazm, 10-asr olimi, Ispaniyada, Kordobadagi qo’lyozmalarga ko’ra

Nankinda joylashgan Zheng He nomidagi memorial zal, Zheng Hening tosh haykali

Shahzoda Duk Yan yoki Zhu Diga xizmatkor bo’lib yollanadi, vaqt o’tib Zhu Di taxtni egallaydi va imperator Yong Le bo’ladi. Gavin Manzies shunday yozgan: “Zheng He ko’rinishidan qo’rqinchli askar bo’lganiga qaramasdan, dindor musulmon edi va u Zhu Dining eng yaqin tavsiya beruvchi kishisiga aylandi. Uning baquvvat tanasi bor edi, bo’yi Zhu Didan uzun; ba’zi manbalarda bo’yini 2 metrdan, og’irligini 100kgdan oshiq deyishadi, “xuddi yo’lbars kabi katta-katta qadam tashlardi”. Fidokorona xizmati va muvaffaqiyatli askarlik faoliyati orqasidan Ma He Imperator Saroyi Agentligi tomonidan munosib taqdirlandi va unga Zheng familiyasi, unvoni berildi. Bundan tashqari uning ajdodlari buddistligi(lekin, o’zi musulmon) uchun “Uch marvarid amaldori” deb ham atashgan va bu yuqori saroy amaldori sha’niga maqtov edi.
Zheng Hening yetti “Xazina kemasi” dengiz sayohatini boshlashiga talay sabablar bo’lgan. Ilmiy kashfiyotlar, qimmatbaho toshlar, minerallar, o’simliklar, hayvonlar, dorilar, tibbiyot vositalarini qidirish shular jumlasidandir. Imperator dunyoning kartografik tomondan yig’gan bilimlarini oshirishni istagan va boshqa hamma chet davlatlariga Xitoyni madaniy va iqtisodiy jihatdan kuchli ekanini ko’rsatmoqchi bo’lgan. Shunday qilib, dengizlararo savdo qo’llab-quvvatlandi, rivojlantirildi; natijada qolgan mamlakatlar ulkan xitoy kemalarini ko’p ko’rishdi va ular oldida xitoyliklarning obro’si oshdi. Boshqa xalqlarning mahalliy va viloyat boshliqlari imperiya kuchini “ustun”ligini tasdiqlashib, dimpolamtik tarafdan Xitoyga sodiqligini ko’rsatishardi. Keyin shu mamlakat imperatorga solig’ini to’lash uchun elchisini yuborardi.
Z heng He bu dengiz safarlarini 1405-1433-yillar oralig’ida ikkita amaldorlar, Hou Hsien va Vang Ching-Hung bilan amalga oshirdi. Safarlarning ayniqsa uzoq va yuqori saviyada tashkillashtirilganligi uning ajoyib tomonlaridan biri edi. Zheng He shunday yozadi: “62ta ulkan kemalar 440 fut uzunlikda, 180fut kenglikda edi”. Bu Ming o’lchovlarida berilgan (0.31metr= 1.02fut), shunday qilib bular 137metr uzunlikda va 56metr kenglikdagi kemalardir. Zheng He aytishicha kemalarning har biri 450dan 500gacha bo’lgan kishilarni sig’dirgan, ularning ichida