Iaasb general Template (Portrait)

Кириш

Ушбу АХСни қўллаш доираси

1. Ушбу Аудитнинг Халқаро Стандарти (АХС)да аудиторнинг ҳисоблаб чиқилган баҳолар, шу жумладан ҳаққоний қиймат бўйича ҳисоблаб чиқилган баҳолар ва улар билан боғлиқ очиб бериладиган маълумотларга нисбатан вазифалари кўриб чиқилади. Хусусан, унда АХС 315¹ ва АХС 330² ҳамда бошқа тегишли АХС ҳисоблаб чиқилган баҳоларга нисбатан қандай қўлланиши лозимлиги тушунтирилади. Шунингдек у айрим ҳисоблаб чиқилган баҳоларнинг бузиб кўрсатилиши ва тадбиркорлик субъекти раҳбариятининг нохолислигидан дарак бериши мумкин бўлган кўрсаткичларга қўйиладиган талаблар ва бу борада қўлланмани ҳам ўз ичига олади.
Ҳисоблаб чиқилган баҳолар хусусияти
2. Молиявий ҳисоботларнинг баъзи бир моддаларини аниқ ўлчаш мумкин эмас, уларни фақат тахминан баҳолаш мумкин. Ушбу АХС мақсадларида молиявий ҳисоботларнинг бундай моддалари ҳисоблаб чиқилган баҳолар сифатида қаралади. Ҳисоблаб чиқилган баҳолар учун тадбиркорлик субъекти раҳбарияти олиши мумкин бўлган маълумотлар хусусияти ва уларнинг ишончлилик даражаси ҳар хил бўлиб, бу ҳисоблаб чиқилган баҳоларга хос бўлган ноаниқлик даражасига таъсир кўрсатади. Ўз навбатида, ҳисоблаб чиқилган баҳонинг ноаниқлиги даражаси ҳисоблаб чиқилган баҳоларнинг муҳим бузиб кўрсатилиши рискларига, шу жумладан уларнинг тадбиркорлик субъекти раҳбариятининг билмасдан ёки била туриб қилинган нохолислиги билан боғлиқлиги даражасига таъсир кўрсатади. (А1-А11 бандларига қаранг)
3. Ҳисоблаб чиқилган баҳоларни баҳолашнинг мақсади молиявий ҳисоботларни тақдим этиш учун қўлланиладиган асосга ва ҳисоботларда акс эттириладиган молиявий моддага қараб ҳар хил бўлиши мумкин. Айрим ҳисоблаб чиқилган баҳоларни аниқлашнинг мақсади ҳисоблаб чиқилган баҳоларни талаб қилган бир ёки бир нечта операциялар, ҳодисалар ёки вазиятларнинг натижаларини тахмин қилишдан иборат. Бошқа ҳисоблаб чиқилган баҳолар, шу жумладан аксарият ҳаққоний қиймат бўйича ҳисоблаб чиқилган баҳолар, учун уларни аниқлашнинг мақсади бошқача бўлиб, ҳисоблаб чиқилган баҳони аниқлаш санасида мавжуд бўлган шарт-шароитлар, масалан муайян турдаги актив ёки мажбуриятнинг баҳоланган бозор нархи асосида жорий операция ёки молиявий ҳисоботлар моддасининг қийматида ифодаланади. Масалан, молиявий ҳисоботларни тақдим этиш учун қўлланиладиган асос операция бўйича ўтмишдаги ёки келажакдаги муайян санадаги ҳисоб-китоб асосида эмас, балки тижорат асосларига мувофиқ амалга оширилаётган операцияни амалга оширишни хоҳловчи ва яхши хабардор томонлар (баъзан улар “бозор иштирокчилари” деб аталади ёки эквивалент атама билан номланади) ўртасида гипотетик тахмин қилинган жорий операция асосида ҳаққоний қийматни аниқлашни талаб қилиши мумкин.³
4. Ҳисоблаб чиқилган баҳо натижаси ва молиявий ҳисоботларда дастлаб тан олинган ёки очиб берилган сумма ўртасидаги фарқ молиявий ҳисоботларни бузиб кўрсатиш ҳисобланмаслиги ҳам мумкин. Бу ҳол, хусусан, ҳаққоний қиймат бўйича ҳисоблаб чиқилган баҳолар билан боғлиқ вазиятларда кузатилади, чунки амалда кузатиш мумкин бўлган ҳар қандай натижага молиявий ҳисоботлар мақсадларида моддани тахминан баҳолаш санасидан кейин содир бўладиган ҳодисалар ёки вазиятлар таъсир кўрсатади.