Хv боб. Инновацион иқтисодиётда менежмент стратегиялари Ўқув мақсади

ХV Боб. Инновацион иқтисодиётда менежмент стратегиялари


Ўқув мақсади: Замонавий инновацион стратегияларнинг моҳияти ва турлари ҳамда инновациялар менежменти концепсиясини. Бозорга киришнинг диффузия моделини, бозорни баҳолаш ва бошқарув қарорларини қабул қилиш масаларини ўрганишдан иборат.


Таянч иборалар: Инновацион стратегия, инновацион менежмент,


концепцияси, илмий тадқиқот, илмий ишланма, технологиялар, тижоратлашув стратегияси, мақсадли бозор, янги маҳсулот, технологиялар, бозор, стратегия, диффузия, бозорни бахолаш,нарх, чегаравий нарх,нархни белгилаш усули,интеллектуал мулк, бозори параметрлари, инновацион тижорат, бошқарув қарорлари, ахборот.


15.1 Замонавий инновацион стратегияларнинг моҳияти ва турлари

Илмий–тадқиқот ва тажриба-конструкторлик ишларни инновациявий стратегияларини туркумлаштириш соҳасидаги кўпчилик тадқиқотлар объекти бўлиб юқори даража стратегиялари хизмат қилади.

Инновациявий менежментнинг ғарб тажрибасини таҳлил этиш доирасида, инновациявий стратегиянинг иккита асосий синфи ажратилади-қўйилган мақсадлар характерига мувофиқ тарзда ҳужумкор ва мудофа синфлари. Бунда ҳар бир синф бир нечта вариантларни ўз ичига олган ҳолда, микро- ва макромуҳит шароитларидан келиб чиққан ҳолда уларнинг биттаси ишлаб чиқарувчи сифатида танланиши мумкин.

Мудофа стратегиясининг моҳияти –мавжуд ташкилий тузилмалардоирасида, олдин ўзлаштирилган маҳсулотлар, технологик жараёнлар ва бозорларни такомиллаштириш имконини берувчи, принципиал бўлмаган ўзгартиришлар киритишдан иборат. Ушбу вазиятда, инновациялар ташқи муҳит ўзгаришига бўлган ва бозордаги мавқеини сақлаб қолишга ёрдам берадиган жавоб шаклида кўриб чиқилади.

Мудофа стратегияси доирасида қуйидаги турлар мавжуд:

• 
  ҳимоя стратегияси;
  

• 
  инновациявий имитация стратегияси;
  

• 
  кутиш стратегияси;
  

• 
  истеъмолчилар эҳтиёжи ва талабларига бевосита жавоб қайтариш стратегияси.
  

Ҳимоя стратегияси мавжуд бозорга ўхшаш ёки янги маҳсулот биланкириб келишни мақсад қилиб қўйган рақобатдошларга жавоб қайтариш имконини берувчи тадбирлар мажмуасидан иборат бўлади. Ташкилотнинг бозордаги ўрни ва потенциал имкониятларидан келиб чиққан ҳолда, ушбу стратегия иккита асосий йўналишга эга бўлиши мумкин:
мазкур маҳсулот бозорида рақобатдошлар рақобат курашини давом эттира олмайдиган шароитларни яратиш;

• 
  ўз ишлаб чиқаришини, бозордаги олдинги позицияларни сақлаб қолган ҳолда, рақобатбардош маҳсулот ишлаб чиқаришга қайта ихтисослаштириш.
  

Ҳимоя стратегияси муваффақиятини белгиловчи асосий омил – вақт.

Барча назарда тутилган тадбирлар қисқа вақт ичида амалга оширилади, шунинг учун ҳам, ишлаб чиқарувчи муайян илмий-техник салоҳият ва мустаҳкам молиявий аҳволга эга бўлгандагина кутилган натижага эришиш мумкин.