|
Режалаштириш
|
|
2.
|
|
5.Мақсад қўйиш
|
|
|
Ташкил этиш ва
|
|
ва стратегия
|
|
|
|
шароитларни
|
|
танлаш
|
|
|
|
аниқлаш
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.Бошқарув
|
|
|
|
|
|
|
|
3.Бажариш
15.1.2-расм. Инновациявий менежмент тузилмаси
Инновациявий лойиҳаларни, инновациявий бошқарув ташкилий шакиллари қарорлари янгиликлардан фойдаланиш самарадорлигини баҳолаш.
Инновациявий фаолият натижалари бўлиб, иқтисодий объектнинг ишлаб чиқариш инфратузилмасини яхшилаш ва фаолият мақсадларига янада самаралироқ эришиш имконини берувчи турли хил янгиликлар ва инновациялар хизмат қилади. Инновациявий менежментнинг асосий категорияларини аниқлашга бўлган ёндашувларнинг кўплиги туфайли, инновациявий менежмент атамаларини изоҳлашга бўлган ягона ёндашувни шакллантириш муаммоси туғилади. Шу муносабат билан, инновациявий менежмент назарияси ретроспективасини ҳисобга олган ҳолда қуйидаги тушунчаларга яна бир бор алоҳида изоҳ бериб ўтиш мақсадга мувофиқ бўлади.
Амалиётда, инновациявий ривожланишда муваффақиятга эришган энг йирик корхоналар, бир томондан ходимлар лавозимининг ўсиши ва иш ҳақи ўлчами, иккинчи томондан эса янги маҳсулотларни яратиш ва тижоратлаштириш натижалари ўртасидаги тўғридан-тўғри алоқа тамойилини қўллашади.
Замонавий шароитларда, ходимлар фаоллигини оширишнинг муҳим муаммоси сифатида, бевосита инновациявий жараёнга жалб қилинган ходимларни рағбатлантиришнинг самарали воситаларини излашни эътироф этиш мумкин. Ушбу муаммонинг ечими сифатида, инновациявий лойиҳаларнинг умумий натижаси, янги маҳсулотнинг техник-иқтисодий ва бошқа сифат кўрсаткичларини такомиллаштириш таклифларини киритиш учун узоқ муддатли ва бир марталик моддий рағбатлантириш шакллари қўлланилади.
Турли хил рағбатлантириш тизимларининг самарадорлигини белгиловчи асосий нарса бу – ташкилотда таклифларни киритиш ва баҳолашнинг, ҳамда уларнинг муаллифларини тақдирлашнинг аниқ тизими мавжудлигидир. Япониялик иқтисодчи Хиросима Ясухисанинг фикрича, бу ерда қуйидагиларни амалга ошириш айниқса муҳим :
бутун ташкилот миқёсида таклифларни киритишнинг ягона тартибини ўрнатиш;
киритилаётган таклифлар сонини ошириш – шундай чораларни қўллаш
керакки, ҳар бир ходим таклиф киритиш имконига эга бўлсин;
таклифларни қабул қилиш, уларни кўриб чиқиш ва баҳолаш
натижаларини қисқа муддатларда эълон қилиш – таклифларни кўриб чиқиш
узоққа чўзиладиган бўлса ходимларнинг қизиқиши сусаяди;
тақдирлаш тартибини аниқлаш ва ходимларга етказиш – моддий
мукофотлар билан бир қаторда маънавий рағбатлантириш ҳам (ёрлиқлар, патентлар, сертификатлар ва ҳ.) муҳим аҳамият касб этади; гуруҳ томонидан таклиф киритилишини рағбатлантириш;
таклиф киритиш фойдаси тўғрисида доимий тарзда суҳбат олиб бориш. Моддий рағбатлантириш воситалари билан бир қаторда, ходимларга
психологик ва маънавий таъсир кўрсатиш воситалари ҳам муҳим аҳамиятга эга. Бундай таъсирнинг самарали воситалари бўлиб, айрим шахслар ёки тадқиқотчилар гуруҳлари иши натижаларини очиқ шаклда нисбий баҳолаш; турли хил белгилардан фойдаланиш (медаллар, кўкрак нишонлари ва ҳ.); ҳамда ахборот ва иш тажрибаси алмашишнинг турли шакллари (симпозиумлар, семинарлар, анжуманлар ва ҳ.) хизмат қилади.
Кўпгина корхоналар, инновациявий жараённинг энг фаол иштирокчиларини моддий рағбатлантиришнинг ўзлаштирилган схема ва механизмларига эга. Уларнинг энг кенг тарқалган шакллари сифатида қуйидагиларни эътироф этиш мумкин:
«ойнинг энг яхши олими» томонидан амалга оширилган ишларни нашр қилиш имкониятини бериш;
корхонани турли хил семинар, анжуман ва ҳоказоларда тақдим этиш ҳуқуқини бериш;
чет элда тажриба алмашиш ва малака оширишга жалб этиш.
Ходимлар инновациявий фаоллигини рағбатлантиришнинг ташкилий асоси бўлиб, уларнинг иш шароити, режими ва меҳнатни ташкил этишни яхшилаш бўйича чора-тадбирлар хизмат қилади. Зарурият пайдо бўлганда, инновация ташаббускорларига қўшимча ҳуқуқлар ва пайдо бўлаётган муаммоларни ечиш учун қўшимча молиявий маблағлар тақдим этилиши мумкин. Инновациявий жараён иштирокчилари меҳнати самарадорлигини ошириш учун уларнинг ўзаро фаолиятини такомиллаштириш шакллари, расмий ва норасмий коммуникацияларни бошқариш услублари қўлланилади.
Умуман олганда, ташкилий характердаги шакл ва воситаларнинг асосий мақсади, инновациявий жараён иштирокчилари фаолиятидаги турли хил чеклашларни мумкин бўлган чегараларда олиб ташлашдан иборат бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
