Xorijiy mamlakatlarda ta’lim taraqqiyotining asosiy yо‘nalishlari va ilg‘or xorijiy tajribalar

6. Assesment texnologiyasi

Bugungi kunda respublika ta’lim muassasalaria ta’lim oluvchilar faoliyatini nazorat qilishda “assesment” sinovi keng qо‘llanilmoqda. Mazkur texnologiya shaxsning kasbiy tayyorgarligi, mutaxassis sifatida shakllanganlik darajasi hamda kasbiy kompetentlik sifatlariga egaligini aniqlash, baholashga xizmat qiladi. Bozor munosabatlari sharoitida mehnat bozorida ustuvor о‘rin egallagan kuchli raqobatga bardoshli bо‘lish har bir mutaxassisdan kasbiy kompetentlikka ega bо‘lish, uni izchil ravishda oshirib borishni taqozo etmoqda. “Assesment” texnologiyaning yaratilish tarixi о‘tgan asrning 30-40- yillariga borib taqaladi. Dastlab texnologiya mavjud harbiy vaziyatlarni tо‘g‘ri baholay oladigan, harbiy harakatlar jarayonini samarali boshqaradigan, zarur о‘rinlarda oqilona harakatni tashkil eta oladigan ingliz hamda nemis harbiylari orasidan bilimdon, tadbirkor, mahoratli harbiylar, shuningdek, ofitserlarni tanlash maqsadida qо‘llanilgan. Keyinchalik ushbu texnologiya tadbirkorlik sohasiga ham samarali tatbiq etildi.

Texnologiya birinchi marta 1954-yilda “AT&T” kompaniyasi tomonidan tadqiqot dasturlarini amalga oshirish doirasida qо‘llanilgan Tо‘rt yildan sо‘ng malakali menejerlarni tanlash maqsadida qо‘llanila boshlangan texnologiya negizida tadbirkorlar psixologlar bilan hamkorlikda mazkur texnologiya yordamida ishlab chiqarish, savdo, maishiy xizmat kо‘rsatish korxona hamda tashkilotlari uchun malakali mutaxassislarni tanlash xizmati – “Assesment-markaz” (“The Assessment Centre”)ni yо‘lga qо‘yildi. 1960 yilda “IBM”, “Standart oyl of Ogayo”, “Sirs Robaks” kabi yirik amerika kompaniyalari о‘z faoliyatlariga texnologiyani samarali tatbiq etdilar. Agarda 1980 yilda 2000 ta firma “Assesment-markaz” asosida malakali mutaxassislarni tanlashni ma’qul kо‘rgan bо‘lsa, ayni vaqtda bu texnologiya о‘n minglab korxona, tashkilot, firma va kompaniyalarda samarali qо‘llanilmoqda. Ayni vaqtda ishlab chiqaruvchi va savdo kompaniyalar malakali menejerlarni tanlash maqsadida mazkur texnologiyandan muvaffaqiyatli foydalanmoqda. Sо‘nggi yillarda mazkur texnologiya ta’lim tizimiga ham samarali joriy etildi. Uning yordamida talabalarning bilim, kо‘nikma va malakalari darajasi har tomonlama, xolis baholanmoqda.

Ayni vaqtda respublika ta’lim muassasalarida talabalarning bilim, kо‘nikma va malakalari kamida tо‘rtta topshiriq bо‘yicha baholanmoqda. M: