Vrach faoliyatining huquqiy asoslam

Xodim va ish beruvchi huquqlari
Qonunchilikda  xodim  va  ish  beruvchining  huquqlari  aniq 
belgilangan.  Ya’ni,  har  bir  xodim:  qonun  hujjatlarida  belgilangan 
eng kam oylik ish haqidan kam bo‘lmagan miqdorda ish haqi; dam 
olish; xavfsizlik va gigiena talablariga javob beradigan sharoitlarda 
ishlash; kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish; 
ish bilan bog‘liq holatda sog‘lig‘iga,  yoki mol-mulkiga etkazilgan 
zaraming  о‘mini  qoplash;  kasaba uyushmalariga hamda xodimlar 
va  mehnat  jamoalarining  manfaatlarini  ifoda  etuvchi  boshqa 
tashkilotlarga  a ’zo  bo‘lish;  keksayganda,  mehnat  qobiliyatini 
yo‘qotganda,  boquvchisidan  mahrum  bo‘lganda  va  qonunda

---

nazarda tutilgan boshqa holatlarda ijtimoiy ta’minot olish; o ‘zining 
mehnat huquqlarini himoya qilish, shu jumladan sud orqali himoya 
qilish  va  malakali  yuridik  yordam  olish; jamoalarga  doir  mehnat 
nizolarida  o ‘z  manfaatlarini  quwatlash  huquqiga  ega  ( 0 ‘zR  MK 
16-modda).
Boshqa  huquqlar  qatorida  ish  beruvchi  qonunchilikda 
belgilangan  tarzda  shartnomalarni  tuzish  va  ulami  bekor  qilish, 
xodimdan  mehnat  shartnomasida  ko‘rsatilgan  ishni  toMaqonli 
bajarishni talab etish huquqlariga ega ( 0 ‘zR MK  17-modda).
Mehnat  qonunchiligida  xodim  va  ish  beruvchining  asosiy 
majburiyatlari  keltirilgan.  0 ‘zR  MK  176-moddasiga  muvofiq 
xodim o‘z mehnat majburiyatlarini halol, vijdonan bajarishi; mehnat 
intizomiga  rioya  qilish;  ish  beruvchining  qonuniy  farmonlarini 
o ‘z  vaqtida  va  aniq  bajarishi,  texnologiya  intizomiga,  mehnat 
muhofazasi,  texnika  xavfsizligi  va  ishlab  chiqarish  sanitariyasi 
talablariga  rioya  qilishi,  ish  beruvchining  mol-mulkini  avaylab 
asrashi shart. Shuningdek, xodimning mehnat vazifalari ichki tartib 
qoidalarida,  intizom to ‘g‘risidagi  ustav va nizomlarda,  korxonada 
qabul  qilinadigan  lokal  hujjatlarda  aniq  belgilab  qo‘yilishi 
ta’kidlangan.
0 ‘zR  MK  177-moddasiga  muvofiq  ish  beruvchining 
majburiyatlariga  xodimlar  mehnatini  tashkil  etish,  qonunda  va 
boshqa normativ hujjatlarda, mehnat shartnomasida ko‘zda tutilgan 
mehnat  sharoitlarini  yaratib  berish,  mehnat  va  ishlab  chiqarish 
intizomini  ta’minlash,  mehnat muhofazasi  qoidalariga rioya etish, 
xodimlaming  ehtiyoj  va talablariga  e’tibor  bilan  qarash,  ulaming 
mehnat va turmush sharoitlarini yaxshilab borish, ushbu Kodeksga 
muvofiq jamoa shartnomalarini tuzishi kiradi.
Shuningdek,  ish bemvchi  xodimdan uning mehnat vazifalari 
doirasiga kirmaydigan ishlami bajarishni, qonunga xilof yoki xodim 
va boshqa shaxslaming hayoti va sog‘lig‘i uchun xavf tug‘diruvchi, 
ulaming  sha’ni va qadr-qimmatini  kamsituvchi harakatlar qilishni 
talab etishga haqli emasligi ta’kidlangan.

---