Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат



Download 9,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/125
Sana12.04.2022
Hajmi9,49 Mb.
#547114
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   125
Bog'liq
Umumiy tilshunoslik (Ravshanxo\'ja Rasulov)

Мустахкамлаш учун саволлар:
1. Чогиштириш методи кандай метод?
2. Чогиштириш методининг киёсий-тарихий методдан фарки 
нимада?
3. Чогиштириш методининг тасвирий методдан фарки нимада?
' Асосий тушунчалар:
1.Чогиштириш методи - икки ва ундан ортик; кариндош ёки 
кариндош булмаган тилларни узаро киёслаб, чогииггириб 
урганади.
2.Таккосламок- узаро солиштирмок, таккос килмок.
1 Н. Ne’matov . ^ш а асар, 124-бет.
2 Н. Ne’matov. Уша асар, 125-бет.
www.ziyouz.com kutubxonasi


4.Тарихий - киёсий метод
Тарихий - киёсий метод киёсий - тарихий метод каби 
лингвистик методлар гурухига тегишли булиб, унда тарихийлик 
принципи етакчилик килади. Айнан мана шу хусусиятига, яъни 
тарихийлик жихатининг биринчи уринда туришига - киёслаш 
жараёнида етакчилик килишига кура мазкур метод киёсий -
тарихий 
методдан нисбатан фарк килади. Аслида хдр икки 
метод хдм тарихийлик ва киёслаш принципига катъий амал 
килади, шу йуналишда тадкикот ишларини олиб боради. Чунки 
хдр икки методнинг мавжудлиги, фаолияти, узига хослиги
алохдда методлар сифатида тан олиниши ва бошка унлаб 
методлардан 
фарк 
килиши, 
ахамияти 
тил 
системасига 
(структурасига), лисоний хддисалар тадкикига тарихийлик ва 
киёсийлик (ёки киёсийлик ва тарихийлик) нуктаи назаридан 
ёндашиш, мурожаат килиш билан улчанади. Шунга кура айрим 
манбаларда ушбу методлар орасига чегара куйилмайди, айнан 
бир метод сифатида тушунтирилади1.
Тарихий - киёсий метод киёсий-тарихий метод асосида, 
унинг негизида пайдо булиб, у айрим, алохдда тиллар х,амда 
кариндош тиллар тарихини, уларнинг тарихан келиб чикишини 
урганади
лисоний 
бирликларнинг 
у™ иш 
шаклини, 
куринишини, киёфасини тиклайди.
Тарихий-киёсий 
метод 
муайян 
тилнинг 
тарихий 
тараккиётини урганади, унинг ички ва ташки конуниятларини 
очиш максадида ишлатилади. Ушбу методнинг принципи- 
нуктаи назари (бош максади) бир тил товушлари, суз ва 
конструкция л ар и 
орасидаги 
тарихий 
умумийликни, 
ухшашликни аниклашдир, шунингдек, улар орасидаги тарихий 
фаркларни х,ам белгилашдир. Демак, ушбу жараёнда та^лил 
ишлари 
тарихийлик 
асосида 
амалга 
ошади, 
лисоний 
бирликларга тарихан ёндашган холда улар киёсланади, 
натижада ухшаш ва фаркли жихатлар маълум булади. Масалан, 
эски узбек тили тарихига оид озок, адак, аёк сузларида з,д,ё 
товушларининг - харфларининг узаро тарихий муносабати, 
тарихий алокаси кабилар.
1 I^ap: О.С. Ахманова Уша лугат, 186-,450-бетлар.
266
www.ziyouz.com kutubxonasi


Эслатамиз, тарихий-киёсий метод бир тил ва бир неча 
тилларни-кариндош тилларни урганса, киёсий-тарихий метод 
эса бир нечта тилларни-кариндош тилларни киёсий урганади.

Download 9,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   125




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish