Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат



Download 9,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/125
Sana12.04.2022
Hajmi9,49 Mb.
#547114
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   125
Bog'liq
Umumiy tilshunoslik (Ravshanxo\'ja Rasulov)

Мустахкамлаш учун саволлар:
1. Трансформацион тахлил методи кандай метод?
2. Трансформацион тахлил методининг энг мухим жихати 
нимада?
3.Трансформацион тахлил методи кайси жараёнларда кенг 
кулланилади?
Асосий тушунчалар:
1. Трансформация - кайта тузиш, узгартириш.
2. Трансформацион тахлил методи - муайян марказий (ядро) 
синтактик бирлик (масалан, ran) асосида яритилган, хосил 
килинадиган катор бошка гапларни аниклайди, уларнинг 
трансформацияланиш механизмини урганади. Трансформацион 
тахлил методи ядро гапларни ва уларни трансформациялаш на­
тижасида юзага келган “ясама” хосила гапларни аниклаб, узаро 
киёслайди, улар орасидаги умумий ва фаркли жихатларни 
белгилайди. Ушбу метод оркали дастлаб трансформацияга асос 
булган гаплар, сунгра улар 
асосида 
хосил булган, кайта 
тузилган гаплар тахлил килинади, улар орасидаги формал - 
семантик, синтактик муносабатлар урганилади.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Тилшуносликда (масалан, туркий-узбек тилшунослигида) 
лисоний бирликларни тадкик килишда фаол кулланилаётган 
методлардан бири компонент тахлил методидир. Компонент 
тахлил методи тил бирликларини парадигматик бирлик 
сифатида, 
парадигматик 
муносабатда, 
алокада 
олади, 
парадигматик каторда урганади.
Ушбу методнинг узига хос хусусияти шундаки, у, асосан, 
сузга-суз маъносига нисбатан кулланилади, суз маъносини 
мукаммал 
тахлил 
килишда, 
уни 
таркибий 
кисмларга- 
компонентларга ажратишда кенг фойдаланилади. 
Демак, 
компонент тахлил методи сузнинг мазмун жихати булган 
маънони (семемани) муайян семантик система сифатида 
текширишда, айни системани ташкил килувчи таркибий 
кисмларни, маъновий булакларни, яъни семаларни аниклашда, 
уларнинг семантик системадаги - семемадаги мохиятига, 
урнига, ахамиятига, имкониятига, узига хосликларига алохида 
эътибор беради, уларни аниклайди, кулланиш доирасини 
белгилайди.
Суз маъносини компонент тахлил методи оркали урганишда 
суз маъноси-семема мантикан ва ззруран муайян булакларга, 
компонентларга ажралади. Аниги, суз маъносини шу маънони -
семемани ташкил килган маъновий булакларга ажратиш 
жараёни, ажратилган булакларнинг хар бирини алохида 
урганиш, уларнинг суз маъноси 
таркибидаги «кувватини», 
нуткда кандай вазифани бажариши кабиларни урганиш 
жараёни компонент тахлил методи асосида амалга ошади.
Эслатамиз, назарий тилшуносликда суз маъносини ташкил 
килувчиларга нисбатан сема термини фаол кулланилади. 
Демак, компонент тахлил методининг фаоллик курсатадиган 
асосий «куроли» сифатида сема термини хизмат килади. Сема 
семеманинг 
таркибий кисми, нуткдаги вакили, бутуннинг 
булагидир. Сема ва семема (ёки семалар ва семемалар) узаро 
диалектик боглик булиб, бутун ва булак категорияси нуктаи 
назаридан бахоланади.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Семемани тахлил килиш, семаларни урганиш, демак, 
семалар 
мохиятини 
урганиш, 
семемани 

Download 9,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   125




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish