Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (II- qism) 
Alisher Navoiy 
 
33 
http://ziyonet.uz/ 
Suv goʻyo gulning oyogʻiga bosh qoʻyganday, boshini emas, kichik toshlarni uning 
oyogʻiga xalqa qilib taqib, bularning hammasini uning uchun xuddi bezak sifatida qadab 
qoʻyganday. 
Gul gʻunchalar parda orqasida qizlarday; ularning baxt ipi tugunlari xali yechilmagan. 
Gullarning eng goʻzali hamma koʻrishi uchundir. Bunday gulni xon ham shodlikka 
erishish niyati bilan uzadi. Shabnamdan durlar paydo boʻlib, shabada esishi bilan gul 
barglaridan kumush tangalar toʻkiladi. Goʻyo koʻzguda ma’shuqaning yuzi va sabza 
tuklari koʻringanday, suv yuzida koʻkatlar va gullar aksi koʻrinadi. 
Gulga shabnam qoʻngach, har gul yaprogʻi mahbubaning terlagan nurli yuziga oʻxshaydi. 
Undagi sunbullar zaharli ilonday chirmashgan; gʻunchalar esa uning nish urishidan ozor 
chekadi. Oʻsha zahardan oʻz rangi yashilga aylanib, gʻuncha tepasida bulbul afsungarlik 
qilgani-qilgan. Odamlar tugma deb gumon qilgan narsa oyoqni zaharlovchi zahar boʻlib 
chiqdi. Tikonning nishiga chidayolmagan bulbul tumshugʻi bilan istagini izhor qiladi. 
Sarv tagida tovus xiromon; bu xolda tovus shu’la boʻlsa, sarv undan koʻtarilgan tutunni 
eslatadi. 
Tovus mast xolda har tomonga jilva qiladi; shu ravishda gul va gul tuplarini sindiradi. 
Yangi novda va yangi barglari tolni sochlari oʻsib, paxmoq boʻlib ketgan devonaga 
oʻxshatib qoʻyibdi. Bu bogʻ tabibi xiyla va makr bilan suvdan tol oyogʻiga zanjir solgan. 
Nargis kasaldan tuzalmagan, hamon oriq, koʻzlari sarigʻ kasaliga uchragan odam 
koʻziday sap-sariq. Rangi siniqib, koʻzini doim suvga tikib, undagi koʻkatlarni baliq deb 
oʻylaydi . Oʻzidan atrofga oltin rangini sochib, oʻsish-unish xabarchisiga hamisha 
bahorni bildiradi. 
Lola mayxoʻr qimorbozdek xayajonda, tosidagi ikki dona shudring uning oshigʻi. Gul 
ham uning oʻyiniga havasi kelib, choʻntagidagi hamma pullarini yutqazib qoʻydi. 
Shudring tosh bilan binafshaning boshiga urib, uning boshini koʻk roʻmol bilan 
bogʻlagan. 
Momaqaldiroq bulutlar orasida chaqmoq chaqadi; u yerdan tushgan bir qatra yomgʻir esa 
Xizr chashmasidek ruhbaxsh. Shabada oʻlganlarni tiriltirish uchun hammaga Isoning 
nafasini yetkazmoqda. Bu yerning bir qatra suvi kavsar suvidan ham ziyoda, tuprogʻi esa 
jannat gulidan ham toza. 
Inson bularning hammasini aylanib koʻrib, bexol boʻlib, xushidan ajrab, till lol boʻlib 
qoldi. U bogʻning qaysi tomoniga qaramasin, koʻzga tashlangan gʻaroyibotlar birga ming 
boʻlib koʻrinardi. Uning koʻzi qanchalik qiziq tomosha koʻrishni istamasin, ajoyibotlari 
ustiga bundan ham ajoyiblari namoyon boʻlardi. Fikri u yerdagi koʻrganlarining ipining 
uchini topishga qiynalardi. Hayratiga esa yangidan hayrat qoʻshila borardi. 
Ma’yuslik, umidsizlik uning aql ishlarini telbalikka olib bordi; vasvasalar xushini oldi. 
Axir shu gulistonning oʻzi bir jahon-ku! Balki undagi har bir gul ichida ham bir dunyo 

---