Hayrat ul-Abror (I- qism) Alisher Navoiy

Hayrat ul-Abror (II- qism) 
Alisher Navoiy 
 
8 
http://ziyonet.uz/ 
«Mulk kimniki?» degan ibora oʻsha damda Uning ogʻzidan chiqqan boʻlib, mamlakat 
kimniki boʻlsa, oʻshanga boʻysunadi. 
Ey Xudo, oʻsha kunga aniq yetsam yoki oʻsha tomonga borishga oldinroq azm qilsam, 
oʻsha damda imonimni menga hamroh qil! Koʻnglimda boshqa xudoga sevgimni maxv 
et! Barchaga boʻlgan rahmatingni menga nisor etib, hammaga yoʻnaltirilgan lutfingni 
ham yor qil! 
V - Uchinchi Munojot 
Olam va odamni vujud koshonasidan yoʻqlik faromushxonasiga solmoq vujudi mutlaqdin 
oʻzga vujud turmasligi haqida boʻlib, bu ma’nodagi fikrni vujud ahli (moddiyunlar) 
boshqa vujudga mutlaqo yaqin keltirmas va isyon zulmatida nazardan qolganlarga Olam 
yakunining shafoati yordam koʻrsatur va oʻsha shafoat koʻrsatganlarga olam va odamni 
yaratgan shafoat tilagay 
Ey, qahr etishni ham, lutf qilishni ham oʻziga odat qilib olgan! Borni yoq hamda yoʻqni 
bor etding. Hech narsa avvalda yoq edi - bor qilding. Ularning hammalariga aql-
zakovatni doʻst etding. Toʻqqiz osmonni ham keng qilib yaratding. Yer yuzini ham yoyiq 
qilding. Sen yaratgan falakiyot boʻladimi, unsur (suv, havo, tuproq, olov) boʻladimi, 
ularning barchalari eng qimmatbaho javohirlardir. Kon boʻladimi, hayvonot yoki 
oʻsimliklar dunyosi boʻladimi -ularning har biri eng oliy sifatli gavharlardir. Ularning har 
birini garchi latif qilib yaratgan esang-da, ammo hammasidan ham Insonni eng sharofatli 
qilib yuzaga keltirding. Bir qatra suvdan tortib toʻla dengizgacha, zar sochuvchi 
quyoshdan zarragacha - unisini bunisiga, bunisini unisi bilan bogʻlab, ularning 
hammasini bir-biriga payvand qilib, bunga vositalar qatma-qat, tuklar-tuklar bilan 
tutashgandir. To bu oliy borgoh (Olam) tikilguncha, undagi ulugʻ korgoh - dunyo 
qurilishi ham muhayyo boʻldi. Bu dunyo keng va goʻzal yaratilgan boʻlib, hatto unda 
ortiqexa soch tolasiga ham oʻrin qolmagandir. 
Biroq agar Sen bularning barchasini buzmoqchi, boshidan-oxiriga qadar ostin-ustun 
qilmoqchi boʻlsang - aql uchun ham bu qoʻrqinchlidir! Lekin bu Sening uchun osondir. 
Sen oʻz qudratingni koʻrsatmoqchi boʻlsang. undan biron nishon qoldirmasliging 
mumkin. 
Endi-chi, saxovat dengizi junbushga kelgan ekan, yoʻqlikdan jismlarni paydo qila 
boshlaysan. Kimningdir qachon oʻlganini hisob qilib, bunga oʻn bir ming yil boʻlgan 
boʻlsa ham, tanasining daftari boʻlak-boʻlak boʻlib, boʻlaklarga boʻlinmaydigan boʻladi. 
Bunday xolatda («Qur’on»dagi) «Qabrda nima boʻlsa, sochiladi», «Koʻkrakda nima 
boʻlsa ochiladi» iboralari jilva qiladi. Alloh yaratgan oʻsha kuni - «Oʻsha bir kuni kishi 
oʻz birodaridan qochur» . 
Oʻsha ohu nadomat kuni qanday kun boʻldi?! Uni ohu nadomat kuni emas, qiyomat kuni 
desa ham boʻladi! Oldin oʻtganlar ham, keyin oʻtganlar ham chorasiz, bandi xolida, har 

---