Хўжалик (тадбиркорлик) ҲУҚУҚИ

Тадбиркорлик (бизнес) – бу нима?

Бозор муносабатлари шароитида мамлакат иқтисодиёти тараққий этишининг асосий омилларидан бири кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик фаолиятини ривожлантиришдан иборат. Бозор ва тадбиркорлик ўзаро бир-бири билан боғлиқдир.

Бозор – бу муайян товар ёки хизматларнинг сотувчилари ва харидорларини бир жойда бирлаштирадиган ҳар қандай институт ёки механизм.

Бозор ўзини ўзи тартибга соладими?

• Бозор инсониятнинг энг нодир кашфиёти бўлиб, у иқтисодий фаолиятнинг кўп жиҳатларини ўзи тартибга солади.
• Лекин уни тартибга солишда муайян ҳолатларда ва тартибда давлат иштироки зарур.

Бизнес ҳуқуқи

• Бизнес ҳуқуқи – комплекс ҳуқуқ соҳаси бўлиб,
• тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш,
• амалга ошириш ва
• уни бошқариш (давлат томонидан раҳбарлик қилиш) соҳасидаги муносабатларни хусусий ҳуқуқий ва оммавий ҳуқуқий асосларда диалектик таъсир орқали тартибга солувчи ҳуқуқий нормалар йиғиндисидир.

Тадбиркорлик ҳуқуқи тушунчаси, предмети ва принциплари

• Тадбиркорлик фаолияти тадбиркорлик субъектлари томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга ошириладиган, ўзи таваккал қилиб ва ўз мулкий жавобгарлиги остида даромад (фойда) олишга қаратилган ташаббускорлик фаолиятидир.
• Тадбиркорлик ҳуқуқи – тадбиркорлик субъектлари ўртасидаги тадбиркорлик фаолияти билан боғлиқ муносабатларни тартибга солувчи ва у билан боғлиқ муносабатларда давлатнинг иқтисодиётга раҳбарлик қилиш чора-тадбирларини белгиловчи ҳуқуқий қоидалар йиғиндисидан иборатдир.

Бизнес ҳуқуқининг предмети

Бизнес ҳуқуқининг предметини тадбиркорлик субъектларининг

• ташкилий-ҳуқуқий,
• ишлаб чиқариш, ишларни бажариш ва хизмат кўрсатиш (горизонтал),
• субъектнинг ички тузилмалари ўртасидаги (вертикал),
• давлатнинг тадбиркорлик субъектлари фаолиятига умумий раҳбарлиги билан боғлиқ муносабатлар ташкил этади.