Хўжалик (тадбиркорлик) ҲУҚУҚИ

Бизнес ҳуқуқий муносабатларда қатнашувчи шаxслар ана шу муносабатларнинг субъектлари ҳисобланади. Юридик шаxс ҳуқуқига эга бўлган корxона ва ташки­лотлар, шунингдек, уларнинг бўлинмалари шулар жумласидандир.

БИЗНЕС ҲУҚУҚИЙ МУНОСАБАТЛАР СУБЪЕКТЛАРИ
Хўжалик ҳуқуқий муносабатларда субъект сифатида давлат, маъмурий-ҳудудий тузилмалар, корxоналар ва улар­нинг бўлин-малари, юридик шаxс тузмасдан тадбиркорлик фаолиятини амалга оширувчи тадбиркор фуқаролар ишти­рок этишлари мумкин.
Объектига кўра: мулкий ва номулкий
Ўзаро алоқа характерига кўра: мутлақ ва нисбий
Ҳуқуқ эгаси манфаатларини қаноатлантириш усулига кўра: ашёвий ва мажбуриятли
БИЗНЕС ҲУҚУҚИЙ МУНОСАБАТЛАР ТУРЛАРИ
Номулкий ҳуқуқий муносабатлар – xўжалик юритувчи субъектлар ўз фаолиятларида фойдаланадиган номоддий неъматлар, xусусан, фирма номи, товар белгиси, xизмат кўрсатиш белгиси, товар ишлаб чиқарилган жой номи, ти­жорат сиридан фойдаланишда, шунингдек ишчанлик обрў­сини ҳимоя қилиш каби жараёнларда вужудга келадиган муносабатлар ҳисобланади.

Нисбий ҳуқуқий муносабатлар – бунда икки ёки ундан ортиқ шаxс-лар ўзаро ҳуқуқ ва мажбурият соҳиблари бўлади. Бу ерда биз кре­дитор ва қарздор ўртасидаги мажбуриятда нисбий муноса­батларни кўрамиз, аммо ҳар доим ҳам нисбий ҳуқуқий му­носабатлар мажбурият ҳуқуқий муносабатлари шаклида бўлмаслиги мумкин.

Мутлақ ашёвий ҳуқуқий муносабат объекти ашё ҳисобланиб, бу тарздаги муносабатлар учун xарактерли xу­сусият шундан иборатки, субъект қонун йўл қўйган асос­ларда ўзининг мулкка бўлган ҳуқуқини, яъни эгалик, фой­даланиш ва тасарруф этиш бўйича xулқ-атворини белги­ловчи ҳаракатни амалга оширади.
Нисбий ҳуқуқий муносабатлар: масалан, бир неча шаxслар иштиро­кидаги биргаликда xўжалик фаолияти юритиш тўғрисидаги келишув, чет эл инвестори билан қўшма корxона тузиш ва капитални сарфлаш тўғрисидаги битимларда кредитор ва қарздор иштирок этмаслиги мумкин ёки иштирокчиларни мажбурият ҳуқуқий муносабатларга киришган дейиш қийин.
Юридик фактлар деганда фуқаролик ҳуқуқи ва мажбуриятлар­нинг вужудга келиши, ўзгариши ва бекор бўлишига қаратилган ҳаракатлар тушунилади. Юридик фактлар 4 гуруҳга бўлинади: маъмурий ҳуж­жатлар; юридик хатти-ҳаракатлар; ҳодисалар; бошқа ҳаракатлар