Historia Nobla z ekonomii

Zmarł Leonid Hurwicz, laureat Nobla w dziedzinie ekonomii w 2007 r.

tm, PAP 2008-06-25, ostatnia aktualizacja 2008-06-25 23:41:19.0


Amerykanin Leonid Hurwicz, ubiegłoroczny laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, zmarł we wtorek w wieku 90 lat - poinformował w środę rzecznik prasowy uniwersytetu Minnesota, Mark Cassutt.

Hurwicz wraz z Erikiem S. Maskinem i Rogerem B. Myersonem otrzymał Nagrodę Nobla za prace nad teorią określaną jako "mechanism design theory". Szwedzka Akademia Nauk w Sztokholmie podkreśliła w uzasadnieniu, że teoria ta pozwala "odróżnić sytuacje, w których rynki funkcjonują dobrze, od tych, w których rynki funkcjonują źle". Hurwicz był najstarszym laureatem Nagrody Nobla w historii tego wyróżnienia.

Rodzice prof. Hurwicza byli Polakami. Urodzony w Moskwie, okres międzywojenny spędził w Warszawie. Na Uniwersytecie Warszawskim w 1938 roku ukończył studia prawnicze. W momencie wybuchu II wojny światowej Hurwicz przebywał w Szwajcarii i wówczas zdecydował się nie wracać do Polski, lecz pojechać do USA.

tm, PAP
2006

Ekonomiczny Nobel dla Edmunda Phelpsa

Szwedzka Akademia Nauk w Sztokholmie Nagrodę Nobla z dziedziny ekonomii przyznała Amerykaninowi Edmundowi S. Phelpsowi. Otrzymał ją za badania w dziedzinie polityki makroekonomicznej, szczególnie zależności między bezrobociem a inflacją. Nagroda ta wynosi 10 mln koron szwedzkich, tj. ok. 4,3 mln zł.

Amerykanin Edmund Phelps, profesor z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku otrzymał tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii za badania nad możliwościami utrzymania stabilnej inflacji przez ograniczenie oczekiwań co do wzrostu cen.

    

"Praca Edmunda Phelpsa pogłębiła naszą wiedzę o relacjach między krótko- i długookresowymi efektami polityki gospodarczej" - podkreśliła Szwedzka Królewska Akademia Nauk w komunikacie. Za największą jego zasługę uznano obalenie rozpowszechnionego w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku poglądu, iż istnieje ścisły związek między poziomem inflacji, a stopą bezrobocia, zobrazowany przez tak zwaną krzywą Phillipsa.  Według tej teorii do ograniczenia bezrobocia wystarczyło jednorazowe zwiększenie inflacji. Phelps badając ten problem zwrócił uwagę na problem przepływu informacji w gospodarce. Na podstawie stworzonego przez siebie modelu wykazał, że na poziom inflacji wpływa nie tylko wysokość bezrobocia, ale także oczekiwania co do przyszłego tempa wzrostu cen.

W konsekwencji stopa bezrobocia zależy wyłącznie od funkcjonowaniu rynku pracy. Wszelka polityka mająca na celu jej obniżenie może dać zatem tylko krótkotrwały efekt. Phleps pokazał także, jak bieżące decyzje polityczne kształtują przyszłe możliwości wyboru polityki gospodarczej: niska inflacja dzisiaj, sprawia, że przedsiębiorstwa i konsumenci spodziewają się niskiej inflacji również w przyszłości, co znacząco ułatwia zadanie przyszłym władzom, które za jakiś czas będą odpowiadać za stan gospodarki.

Phelps ma dziś 73 lata. Jest już trzydziestym ósmym Amerykaninem, który otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii. Wyróżnienie przyznawane jest przez Szwedzki Bank Centralny od 1969 roku

Ekonomiczny Nobel dla Phelpsa

Witold Gadomski 2006-10-09, ostatnia aktualizacja 2006-10-09 20:01:49.0


Tegoroczną nagrodę Nobla z dziedziny ekonomii otrzymał Edmund S. Phelps, jeden z najbardziej znanych współczesnych ekonomistów amerykańskich.

Oficjalne uzasadnienie głosi, że nagrodę przyznano za analizę międzyokresowych zależności w polityce makroekonomicznej. Inaczej niż w kilku ostatnich latach, gdy Nagroda Nobla przyznawana była przede wszystkim za rozwiązanie szczegółowych problemów mikroekonomicznych lub za osiągnięcia na pograniczu ekonomii i innych nauk społecznych, tym razem uhonorowany został makroekonomista.

Tyle że jego makroekonomiczna teoria ma fundamenty mikroekonomiczne, mianowicie teorię oczekiwań racjonalnych, która zakłada, że podmioty (pracownicy, firmy, konsumenci) racjonalnie przewidują skutki polityki gospodarczej rządu i potrafią się do niej dostosować. Teoria racjonalnych oczekiwań wyjaśnia, dlaczego, wbrew temu co zakładał John Maynard Keynes, zwiększanie zakupów przez rząd nie przyczynia się do trwałego podniesienia popytu w gospodarce. Po prostu podmioty gospodarcze, przewidując skutki działań rządu, zwiększają swoje oczekiwania inflacyjne. W efekcie rosną ceny, a nie realny popyt.

Dużą część swego dorobku naukowego Phelps poświęcił wyjaśnianiu zjawiska trwałego bezrobocia w gospodarce. Podobnie jak wcześniej Milton Friedman, negował możliwość stymulowania zatrudnienia przez politykę proinflacyjną. Uznał, że tak zwana krzywa Phillipsa (opisująca zależność między bezrobociem, a inflacją) dotyczy wyłącznie zjawisk krótkoterminowych. Na dłuższą metę spadek inflacji przyczynia się do wzrostu zatrudnienia.

Zwracał też uwagę na niekorzystne skutki źle zaprojektowanych systemów opieki społecznej, na przykład gwarantowanych płac minimalnych, które zniechęcają do podejmowania pracy, zwłaszcza osoby o niskich kwalifikacjach. Komentując przed paroma miesiącami niepokoje społeczne we Francji i USA, pisał: "Zarówno Europa, jak i Stany Zjednoczone muszą robić więcej dla włączenia w rynek pracy osób o niskich kwalifikacjach. Dobrze działająca gospodarka nie tylko pozwala utrzymać wzrost produktu i dochodów, ale zapewnia podmiotom pełne wykorzystanie ich potencjałów". Według Phelpsa znacznie lepszym sposobem na redukcję bezrobocia jest zwiększenie elastyczności rynku pracy oraz subsydiowanie najniższych płac pobieranych przez pracowników o niskich kwalifikacjach.

Phelps urodził się w 1933 r. W 1959 r. ukończył studia ekonomiczne na Uniwersytecie Yale i uzyskał tytuł doktora. Pracował na Uniwersytecie Yale oraz Pensylwanii, a od początku lat 70. jest związany z Uniwersytetem Columbia w Nowym Jorku. Jest też wiceprezesem Amerykańskiego Towarzystwa Ekonomicznego, konsultantem OECD i EBOR.

Edmund S. Phelps (ur. 26 lipca 1933), amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 2006 za "badania polityki makroekonomicznej"^[1]. Ukończył Amherst College, gdzie w 1995 uzyskał licencjat (B.A.), w cztery lata później otrzymał tytuł doktora na Yale University. Wykładał na Uniwersytecie Pensylwanii, obecnie pracuje na Columbia University.


Wybrane prace

Phelps, Edmund S. (1961). "The Golden Rule of Capital Accumulation". American Economic Review 51: 638-643.

Phelps, Edmund S. (1966). Golden Rules of Economic Growth.

Phelps, Edmund S. (1966). "Models of Technical Progress and the Golden Rule of Research". Review of Economic Studies 33: 133-146.

Phelps, Edmund S. (1968). "Money-Wage Dynamics and Labor Market Equilibrium". Journal of Political Economy 76: 678-711.