Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

Адабиѐтлар рўйҳати. 
1. Хуррамов Ш.Х., Сурҳондарѐнинг ўсимликлар дунѐси. Қарши, 2013, 8с.
2. Бойсунов Б.Х., Жанубий Ўзбекистонда Мелия (
Melia 
L.) ларнинг гуллаш биологияси // 
Ўзбекистон биология журнали. – Тошкент, 2004. – № 3. – Б. 68-72. 
3.Бойсунов Б.Х. Биоэкологические особенности видов 
Melia
L., интродуцированных в 
Южный Узбекистан: Автор 

---

73 
ИККИПАЛЛАЛИ МОЛЛЮCКАЛАР ТАРҚАЛИШИ ВА
 
ЧИҒАНОҚЛАРИНИНГ 
ЎЗГАРУВЧАНЛИГИГА СУВ ҲАРОРАТНИНГ ТАЪСИРИ 
 
Боймуродов Х.,
Иззатуллаев З. 
Самарқанд давлат университети 
Сув типларида иккипаллали моллюскаларнинг тарқалиши,
индивидлар сони, 
биомассасининг ошиши
ва чиғоноқларининг ўзгарувчанлигига
экологик омилларнинг 
таъсирини ўрганиш
муҳим аҳамиятга эга. Кўйида биз уларга экологик омиллардан ҳароратнинг 
таъсири остида
чиғаноқларнинг ўзгарувчанлик хусусиятларини
ўрганишни мақсад қилиб олдик. 
Ўзбекистон дарѐларининг туйиниш режими, сувлари ҳароратининг турли туманлиги, 
ифлосланиши ҳамда унда тарқалган 
Unionidae ва Corbiculidae
 
оилалари турлари чиғаноқларида
ўзгарувчанликнинг юзага келишида ўз таъсирини кўрсатган [1,2,3,4]. 
Қашқадарѐнинг 
Қарши шаҳри яқинидан оқиб ўтувчи қисмида дарѐ сувининг ўртача ҳарорати ойлар бўйича 
қуйидагича: апрелда +12,1°С, май +17,4°С, июн +21,4°С, июл +23,5°С, августда +22,4°С 
эканлигини
кўрсатди яъни аста - секинлик билан ошиб боради. Ҳароратнинг бундай ўзгариши, 
уларнинг чиғаноқларида қўйдаги ўзгаришларга олиб келади (1- жадвал). Асосан, бу даврда 
чиғаноқлар моллюскаларнинг
озиқланишига боғлиқ ҳолда ўсади. Куз фаслидан бошлаб, дарѐ 
суви ҳарорати пасайиб,
сентябрдан +19,4°С, октябр +15°С, ноябр +9,4°С, декабр +5,9°С, 
январда +5,7°С га етади. Бундай ҳолат иккипаллали моллюскалар чиғаноқларида ўсиш 
жараѐнини секинлаштиради ва маълум вақт тиним ҳолатига ўтади.
1- жадвал