Hayvonot dunyosining zamonaviy sistemasi

 
 
Хулосалар 
1. 
Cupressus sempervirens
, 
Biota orientalis, Picea schrenkiana, Junipeus virginia
, 
Меlia 
azedarach
ва 
Меlia toosendan, Sophora Japonica, Catalpa Seop, Acer ginnal, Maclura aurantiaca,
 
Albizzia julibrissin
 
ларнинг Сурхондарѐ вилояти иқлим шароитига мос ўсиб ривожланиши 
уларнинг махаллий шароитга тўлиқ мослашганлигини кўрсатади. 
2. Ўрганилган дарахтларнинг
 
интродукция муваффақиятини
 
Quercus castanaeifolia, 
Maclura aurantiaca, Меlia toosendan
ларда 80 балл билан баҳоланди ва Термиз шароитида жуда
 
истиқболли тур деб ҳисоблаш имконини берди. 
Адабиѐтлар рўйхати 
1. Абдурахмонов А.А., Славкина Т.И. Озеленительный ассортимент и уход за городским 
насаждениями Узбекистана. Ташкент: Фан, 1980. 24 с. 
2. Ёзиев Л.Х. Оценка перспективности древесных растений по результатам их интродукции в 
Южный Узбекистан//Узб.биол.журн. Ташкент, 1995.вып. 2-3. С.25-27. 
 
ТЕРМИЗ ШАҲРИ ШАРОИТИДА ИҚЛИМЛАШТИРИЛГАН
МЕLIA TOOSENDAN
 НИНГ УРУҒ УНУВЧАНЛИГИНИ АНИҚЛАШ 
 
Бобокелдиева Л. А. 
Термиз давлат университети 
 
Мавзунинг долзарблиги.
 
Сурхондарѐ вилоятининг ўсимликлар дунѐси Ўзбекистон 
флорасининг бир қисми бўлиб, унда 1646 тур ўсимликлар турли ҳил муҳит шароитда ўсади. 
Шулардан 126 тури ―Қизил китоб‖ га киритилган ўсимликлардир. Ушбу маълумотлар ўсимлар 
дунѐсини муҳофаза қилишнинг долзарб муаммолардан бирига айланиб бораѐтганлигини 
кўрсатади [1]. Манзарали ўсимликлар инсонга яхши кайфият ва кўтаринки руҳ бағишлашидан 
ташқари, атроф муҳит ҳавосини тозалашда, шовқинни ва ѐзнинг жазирамасида ҳароратни 
пасайтиришда, уни намлаб туришда бошқа воситалар билан алмаштириб бўлмайдиган даражада 
80
85
90
80
75
90
87
85
84
65
70
75
80
85
90
95
Cu
pre
ss
us
s
em
pe
rvi
re
ns
Bi
ot
a ori
ent
al
is
P
ic
ea
s
chre
nki
ana
М
еl
ia
toos
enda
n
S
oph
ora
J
apon
ic
a
Ca
ta
lpa
S
eop.
A
lbi
zz
ia
jul
ibri
ss
in
Q
ue
rc
us
c
as
ta
na
ei
fol
ia
M
ac
lura
a
ura
nt
ia
ca
Турли иқлимлаштирилган дарахт турлари 
У
руғ ун
ув
ча
нли
ги
к
урс
ат
ки
чи
,%

---

72 
катта аҳамиятга эга [2]. Жанубий Ўзбекистонда ҳарорат жуда юқори даражага (+50) 
кўтарилиши, ҳаво нисбий намлигининг кескин пасайиши (10% гача), атрофдаги аҳоли 
яшайдиган манзилларда чанг тўзонларнинг тез-тез такрорланиб туриши бу ҳудудда дарахт 
ўстирмасдан яшаш қийинлигини кўрсатмоқда. 
Ҳудудда шаҳарларни кўкаламзорлаштиришда ишлатилаѐтган дарахтлар ассортиментини 
камлигидан ташқари, чинор ва қайрағоч сингари дарахтлар оғир экологик шароит таъсирида 15-
20 йилда қариб ва касалликка чалиниб яроқсиз ҳолга келиб қолмоқда. Бу эса манзарали 
ҳусусиятлари юқори бўлган, экиб ўстиришда қийинчилик туғдирмайдиган ва тез ўсиши 
туфайли қисқа муддатда натижа кўрсатадиган янги дарахтларни жорий қилишни талаб 
қилмоқда. Шундай дарахтлар жумласига 
mеlia toosendan 
ҳам киради [2]. Тадқиқот объекти 
сифатида Сурхондарѐ вилояти шароитида иқлимлаштирилган 
Меlia toosendan
дарахти олинди.