Hayrat ul-abror

 
XXIV
IKKINChI MAQOLAT
 
Islom xususidakim, «Alif»lari tinchlik bog‘ining sarvlari durur va «Sin»i saodat qasrining 
kungurasi va «Lom »i latofat gulchehrasining sunbuli zulfi va «Mim »i muhabbat 
mash’alining nuri va ul sarvlar soyasida yer tutmoq va ul qasr kungurasiga talab tuzog‘ini qo‘ymoq 
va zulf sunbulini qattiq ipga aylantirmoq va ul mash’al nuri bilan ko‘zni yoritishning targ‘ibi 
Olamdagi xalqlarni Pok Parvardigor najot ahli va xalok guruhiga bo‘ldi. Ulardan bu birisini 
sanamlarga sig‘inadiganlar deb, ikkinchisini Islom jamoasi deb bil. Shuning oqibatida kufr eli malomat 
yo‘lini tutdi, Islom jamoasi salomatlik, sog‘lomlik bo‘yicha ketdi. (Shuning uchun) u biriga do‘zax o‘ti 
maqom bo‘lgan bo‘lsa, Islom eli salomatlik uyini tanladi.
Islom mamlakatlari sanoqli bo‘lib, ularning xalqi qancha ekanligidan qat’i nazar, ularning hammasi 
boshidan-oyog‘igacha musulmon emas. Kim haqiqiy musulmon bo‘lsa, buni yolg‘on deb ayta olmaydi.
Musulmonchilikning bir qancha shartlari bo‘lib, buni omiy kishilarning birontasi ham bilmaydi. 
«Kimki sog‘-salomat muslim bo‘lsa», o‘sha musulmondir. Yuz, qo‘l va til bu masala talqinida ojizdir.
Boq - bu ish kimning qo‘lidan kelishi mumkin? Yoki bu so‘z kimning tilidan chiqadi?
Bunday paytda aql tilni lol qolgan xolda topadi. Faqat til emas, qo‘l ham shol xolatda.
Bu shartlarning imkonlari bo‘lganidek, bu shartlardan ayricha uning tayanchi, ustunlari ham mayjud. 
Ularni Tangri taborak beshta qilib yasagan. Buni muborak beshlik desa ham bo‘ladi.
Bu besh ustunning birinchisi hech shubhasiz «lo iloh» bilan «Illalloh»dir. Yana biri Muhammad 
(s.a.v)ni uning elchisi deb bil. Unga guvohlik berib, uni qabul ham et.
Yo Alloh, yo Alloh, bu ikki so‘z qanday so‘zlar bo‘ldiki, ular tufayli ikki olam tartibga keldi! Taqdir 
kitobiga qalam avval buni yozib, jannat eshigiga ham shu xat yozilgandir.

---

Алишер Навоий. Ҳайратул-аброр (насрий баёни)