Halimova Muhabbat Rahim qizi stereometriya masalalarni yechishda koordinatalar metodidan foydalanish

Fazoda parallel ko’chirish.

Fazoda parallel ko’chirish deb shunday almashtirishlarga aytiladiki, unda figuraning ixtiyoriy nuqtasi nuqtaga o’tadi, bunda o’zgarmaslar.

Fazoda parallel ko’chirish

, ,

formulalar bilan beriladi, bu formulalar parallel ko’chirishda nuqta o’tadigan ( koordinatalarini ifodalaydi.

Parallel ko’chirishning xossallari:

Parallel ko’chirish harakatdir.

. Parallel ko’chirishda nuqtalar parallel (yoki ustma-ust tushuvchi) to’g’ri chiziqlar bo’yicha bir xil masofaga ko’chadi.

Parallel ko’chirishda har bir to’g’ri chiziq unga parallel to’g’ri chiziqqa (yoki o’ziga) o’tadi.

va nuqtalar qanday bo’lmasin, nuqtani nuqtaga o’tkaza oladigan yagona parallel ko’chirish mavjud.

Ketma – ket bajarilgan ikkita parallel ko’chirish parallel ko’chirishni beradi.

Parallel ko’chirishga teskari almashtirish parallel ko’chirishdir.

Fazoda parallel ko’chirishda har bir tekislik yo o’ziga, yoki parallel tekislikka o’tadi.

1.2.5–masala. Agar formulalar bilan berilgan parallel ko’chirishda nuqta nuqtaga o’tsa, parallel ko’chirish formulalaridagi ning qiymatlarini toping.

Yechish. Parallel ko’chirish formulalariga nuqtalarning koordinatalarini ya’ni larni qo’yib ,

tenglamalarni hosil qilamiz, bu tenglamalardan lar topiladi

Bundan:

Fazoda o’xshashlik almashtirishlari xuddi harakat singari to’g’ri chiziqlarni to’g’ri chiziqlarga, tekisliklarni tekisliklarga o’tkazadi.

Fazoda gomotetiya almashtirishlari gomotetiya markazidan o’tmagan istagan tekislikni parallel tekislikka yoki o’ziga o’tkazadi.