|
Әлимып дэгэн чита-
ўут.
Шымбай гоиорыпда:
чатаўат
/Мысалы:
чатауат бала менен
/.
www.ziyouz.com kutubxonasi
Чунак —кулағы кеснлгон адам, шуиақ:
Камал чу-
нақ деген әпкап ташлаган.
Өзб.
чиноқ, қу-
лоғи иуқ, қулоғи кесилган
/РУзС., 43/, кырғ.
чунак
/РКрС., 42/.
Чүй — шеғе,
курылыс
материалы:
Чүй
/
мыйық
/
у ллусу, кичкэнэси боладу
,
ж уўан, жиқичкэ
чүй дийди
/Бнр. орайы/. Қаз.
шеге
/ҚТТС,, II,
481/, өзб.
м их
/РУзС., 129/.
Ш
Ш аар—шар
\чарх
сөзине карацыз/. Өзб.
чарх,қайроқ
/РУзС., 871/, кырғ.
чарых, кайрак
/РКрС, 865/.
Шаббаз бийшеги—торлы, жузи калыц, гүзгн-кыскы
каўын, бәҳәр айларына дейнн сақлаўға болады.
Рени сарғыш, көк т. б. Гузде пнседи, сырты
торлы, мазалы ҳәм шийрин қаўын /Досб/. Хо-
резм говорларында каўыннын бул түрин
итб-
баз гүлав:
деп атайды.
Шадыр —шатыр. Жанбыр ямаса куннен қорғаныў
ушын исленген пана:
Шадыр дэгэн үй болады
/Досб/. Қаз.
шатыр
,'ҚТТС, II, 478 .
Шайпуруш—чай сатыўшы адам:
хож а шайпуруш.
Өзб.
чайфуруш
, УзРС., 526/.
Шайы—акша бирлнгн, бнр шайы —8 /сегиз/ пул;
Сэккиз п улу бир шайы
, Ҳом/.
Шалажан—шала жансар, өли менен тнринин ара-
сындағы шала жапсар адам:
Ьирэулэри шала-
жан
/Акк.;.
Ш алаж ин... орнынан ырғын тү-
сэдп екэн
/Акк / Әзб.
нимжон, чалажон, ча-
л а ў л и к
/РУзС. 604/, қырғ,
чала жан, чала
өлүк
, РКрС., 599 .
Шандан —есапсыз, сап-әлўап:
Тухум у бирдур, мий-
ўэси шандан болур
,-Ийш/. Сөзднц тпйкары
тәжикше
чандон
: а/ соншалык. сопшама, усы-
лай, сопша көп; б/ канша болса дл; в/ сол ўа-
кытқа дейин, ҳәзнрше; г/ баянлаўыш сөз бенен
катар келгепде бпйкарлаў маннспп анлатады
, Тадж.—рус. сл ,437 .
Шандан
сезп өзбек тилин-
де де бар /УзРС., 515/.
Шаншуўлаў—ат бнр жердеп келгенте устин жабыў
мепеи жаумағанлықтаи иайда болатуғын аўы-
рыў.
Шардәро—төрг тәрепнпен де еснк курылған бөлме
7—58
.
257
www.ziyouz.com kutubxonasi
/жай':
Шардэрэге келип түскэн.
Усынылган
сөз тәжнк тилниде
чордара
/Тадж. — рус. сл., 437/
дсп аталады. Ол өзбек тилинде де бар УзРС.,
515
/.
Шаркаўук — әйнектин, қапыныц үсгннен жайды сал-
гап уақытта қойылатуғын бсккем аға!п Бир.
орайы/. Бул сөз Хорезм говорларында
чарха
-
вьк
формасына нйе.
Шарта—шаққанлық пенен, тез:
Шаргпа, босатып
жибэрэдиғо
/Аққ./
Шатпа // түгүн // ҳәўли—сөзлери диалектте үй, жай
хожалык мәнпснп анлатады. Лрқа диалектте
тютин
/Б.,
1 ,
389/темеки түтини, ҳәўли, шатпа
/Б., 1, 389г үй, жай.
Шашалац жүўәри — найман жүўери. Бул жүўерн
басқа жүўерилердей май айларында егилип,
төрт ай дегенде /тоқсан күннен аслам/ пнседи
/Ҳәм/.
Шэккинамайдан айтыў —шамадан, болжап айтыў:
Ш эккинамайдан айтыўға болмайды.
Шән—адамиын табаны, алақанынын баскан орны
/Н.-хан/. Тәжик тилинде бул сөздин тийкарғы
үш мәниси көрсетилген:
чанг —
1. шац; Ц—табан,
тырнақ, шаппат, ашылып турған алақанныц өзи;
III музыка әсбабы /Тадж.-рус. сл, 436/.
Шебрәлик—шеберлик, уқыплылық.
’
Шенгәк—тоға. Беллик, айыл сияқлы затлардын бир
ушына бекигиў ушын ағашган який металлдан
исленген зат. Қаз.
тоға
/ҚТТС., 11, 355/, өзб.
тука, қамар халқаси, камарбанд
/РУзС., 604/.
Шепкэ —шапка, бас кийпм:
Шепкэқди /пуўру кий:
Әй шепкэли, цашақғы арқалап жүрэсэқ
Досб/.
Шерәк— аўырлық өлшеми, шерек қадақтыц—
и,
ямаса 100 граммды шерек деп алады.
Шиймолий— арқа:
Ш иймолий Хорезмге йатады о.
Қубла диалектке өзбек тнлипдеги
шимолий
/УзРС., 541/ сөзинен аўысқан.
Шипшиктәй кагыў—шәппнктей /желпмдей/ қатып
жаздырмайды дегенди ацлагады:
шитииктэй
қатын қалады
/Ҳәм/.
Шол <•' шу // шул—сол, ана, анаў силтеў алмасы-
ғы/:
Ш ол орысты, излэп к е т к эн ’ Ш у шаш
258
www.ziyouz.com kutubxonasi
деген кеткэн, тап желкәсинә түседи
/Акк./
Чуўмақ кийип турған шу. 1Пу елгэ... Шу лий-
кин таўдық арқасы.
Өзбекше
шу
/УзРС.,547',
түркменше
шу, бу
/РГмС., 870/ сөзлерн кубла
дналекгге
шол
/'
шу
//
ш ул
формаларында өз- ,
лестирнлген.
Шолпылдатпаў — шалиылдатпаў,
тамызбаў:
Ҳай
шолпылдатпа: ай.
/Досб/.
Шонкыр—шункыр, терен, етпп қазылған жер:
Ш оқ-
қырлығы сэксән гез...
/Досб/. Өзб.
нуқурланиш
I
РУзС., 890/.
Шорба
Ц
шорпа // шурпа —сорпа:
Шорбаға туу-
райсақ. Бир порсы шорпаны. бир саған
/Майем/.
А л шурпа ғуйып бере бер
/Н.-хан/.
Шорба
қылғанда йақшы болатуғун еди
/Ақк'. Хоре-
зм говорларында
шорва,
каз.
сорпа
/КТТС , II,
273/ деп аталады.
Шөккиш—үлкеп балга. Усгашылык ҳэм темирши-
лнк буПымы:
Балғаны биздэ шнккиш дийди
/Бир. ораПы/. 1\аз.
балға
/ҚТТС., I, 881., өзб.
болға, тўқмоқ
/РУзС., 337/.
Ш уйак—сол жақ, сол тәреп, соида:
\)икэт шуйақ-
қа
/П.-хан/,
Шуқалақ / / жам—жердиц ой жери, шуқанақ:
Қа-
йердэ бир ой ш уқалақ болса, сойэргэ апарыи
тастайдэкэн
/Аққ./
Ш уқалақт а суў қалған
екэн. Ш уқурду жам дейди. М ени бир ш уқалақ
жергэ тастаи қачып кететуғун
Аққ./.
)Кам
атамасы өзиниц тнйкарын русша
яма
сөзнпсн
алыўы итимал.
Шуцқуршақ — сарқум; суў т. б. суйықлық нәрсе-’
лердн қуйып алыў ушын арналған буйым.
Шүйер—усы жер:
М ени шүйерде шуўған.
Сөздиц
формасы өзбек тнлипдегн
шу
силтеў алмасығы-
иаи /УзРС., 547/ аўыскан. Қубла дналекттегн
шунда
/эд.
сонда!, шундай
/әд.
сондай
/,
шу-
нуқ I
од.
сонық:
сниқлы алмасықлардыц да
төркппи өзбекше
шу
сөзи менеи байланыслы.
.Шүнднк — чайниктнц шүмеги, мойны, агзы. Кубла
диалекттегн бул сөздп әдебий шыгармаларда
да ушыратыўга болады...
Қанзада шүндиги сынған чайнегин алыи тагы
да далаға шықты...
/А. Бекпмбеюв. „Гүрсс“,
259
www.ziyouz.com kutubxonasi
52-6/.
Шылымнық шүндигин сыпырып, найы-
нан услады да, күш пенен ишине тартты
/А. Бекимбетов, „Гүрес“... 70-6/
Do'stlaringiz bilan baham: |
