Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

Аўзы бар да тиси жоқ, оны
урмаған киси жоқ
/жумбақ/ — 
кели
ККРС, 
310/. Каз. 
келсаи
/ҚТТС., I, 283/, өзб. 
уғир,
ховонча
РУзС., 844 , түркм. 
еоқы
/РТмС., 749/.
Сөзэк—соз, ненернкалык аўырыўдыц бнр түрн. 
Би-
реўлэри... сөзж болған
,Акқ /. Ө.чб. 
сузак
/РЎзС, 138/.
Сөздин сырагысын айтуў — сөзднн жөннн, нстиц 
тпйкарғы мәнисин айтыў. Вул еөз әдебий шы- 
гармаларда да ушырасады... 
Тек сөздиц сыра
-
247
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

гысын айтып апшрғаным-гой
,Л. Бекимбегов. 
Луыр тагд
1
п')рди жецнўшилер, 1Г>6-б;
Сур -қо:ш юрисиниц турн. Жүдәбаҳалы. Тури ҳәр- 
КыПлы, кызғыш, сарғыш т. б. рецлер араласын 
келеди. 
Сурды
алыў ушын қозыны үш-төрт күн 
емизип, сойыў керек, териси мықты болады 
'Лққ'. 
В ул жақта қамарды сур дийОи
/Аққ. .
Суў салуў—суў қуйыў. Суйықлықты бир ыдысган 
екиншиспне қотарыў дегенди билдиредн.
Суў шыкты — аттыц аўырыўыныц турн. Атты бир 
жерден қызып келип суўғарғаида жалыныц 
астынан мойнынан, арқасынан сары суў шыға- 
ды. 
Буны, суў ишқты дейда.
Ол аўырыў көп 
ўақытқа дейин емлеўди талап егеди Ҳәм/.
Суўжалақ—қурылыс нслеринде ишине суў қуйып, 
ылай ийлеў ушын 
пайдаланатуғын 
қорыта 
/Н.-хан .
Сүзеўүк—бульдозер: 
Түқкэ сүзэўүк пенен сүзип,
ағашларды жығып. кепшп еди.
Сүмаләк—тамақтыц бир түри. 
Сүмелэк
жасаў ушын 
бийдайды көгертнн келиге ямаса басқа нәрсеге 
түйип, суўын алады. Суўына ун салып қайна- 
тады. Келтнрилген процесстен кейин 
сүм элэк
исленип, аўқат ирегинде пайдаланылады , Кыран/. 
Өзэ. 
сумалак-
кашеобразная пища из пшенич- 
ного солода и му'ки УзРС, 386 .
Сүтлийан — сүтлимск, сабағынан сут сыяклы шире 
шығатуғын өсимлик. Каз. 
сүтппген
ҚТТС, II, 
296 , өзб. 
сүтлама
УзРС... 389 , түркм. 
сүй-
тлиж е,
қырғ. 
сүттүкән
РКрС, 365/.
Сығып жибәруў—гәртипке салыў, критикалаў: 
Сы-
ғып жпбәрип еда
/Н.-хан .
Сығып чықаруў — ысырып шығарыў, жумысқа ор- 
наласгырмаў: 
Қалхоздық баслығы м уну қ а л
- 
хоздан сығып чықарды
Акк.,.
Сыдырылуў— уйысыў, мнйўеси питик, мөл: 
Б у л ер-
ик дегэн сыдырылып туроу
/Акқ ,.
Сыйыруў —сыпырыў: 
Сен бир сүлги таўуп бетиқ-
ди сыйырсақо
Досб. .
Сылуў — қыйыў■; 
Догдыр көзиқду сылыйды
/Аққ/.
Сынтырылып кетиў —колынан сыйырылып шығып 
кетиў: 
Ақыр бир ўақытта қолымнан сыпты-
рылып кетти
,Аққ/.
248
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Сыриай өтпәў—ҳеш нәрседе әткермеў: 
Визяэрдэн
оган сырнаИам
өткәп жок /Акк/. Усы днзбек 
Шымбай говорында 
„Сырнайынан бир нэрсе өт-
'’е“-леи айгыдады /Қ. Алланазаровгыц 1У02-ж. 
1Уымбай районыпдагы диалектологиялық жаз- 
басы, № 2 д ап ге р , б-бет/.
Т
Таам 
II
Тақам — мшетугып тамак. Опыц түрлерине 
байланыслы атамалары да ҳорқыйлы. Бул мы- 
салды халық ауызеки тнорчествосыныц үлги- 
леринеи де табыўга болады:
Нүни-туни таа и тапишй а ҳ урып,
Күннен күнге қайгы иенен сөгилдим...
/„Қырқ қ ш “, 
,17-6.1.
Аттан сүйрсп түсирди,