Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

330
/ .
Учечик — учсгчпк, есаншы. Лўыл хожалыгы т. б. ис- 
лерде нс барысыныц есабын алып бпрыўшы хыз- 
меткер: 
Учечик бопты
/Дкб/.
Ушан —кеменнц бир түри.: 
Уишн жүргэнин билэ-
мис дийди
/Досб'. 
„Ужон—
кыпшаклардыц сөз- 
лигнндс еки канатлы кеме мәнисннде колла- 
нылған“ /С. Му
1
пллнбон. Морфологня на лек- 
сика тарихпдап қискача очерк. Тошкепг, 1959, 
142-6/.
Ү
Үй —жайдын ишкн бөлмелерн бир жерлсрде 
там,
екнншн жерде 
үй
деп те айгылады: Арғы үйдә, 
берги үйде /Бир. орайы/.
Үнләк—түйе таўык. Лгынып кслпп шыгыўы турпа- 
тынын нри болыўыпа байланыслы болыўы керек.
Үциз—арнаўлы 
1
үрде казылып, ҳаўыз есабында са- 
налатугын жер: 
Үқизлэрдэ бар суў, онықда
суўы. бузулган.
Үчэк—жайдын сырткы төбеси. 
Тамнық /пөбесин
үчэк дийди
;15нр. орайы'.
Ү чма-уш па, кон, ешкнниц аўырыўы. 
Сойған ўа-
253
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

қит т а мойнннан қани а т л и ги н имқпай,
у й и си п қалади
/Ҳәм .
Үшәстә үш есте—үш есе:
Сениқ қариўықнан үш есте күшли,
Пзнж есиниқ т ырнақлари тас екен
„Қырқ кыз“, 149
Ў
Ў азза—үгит-нәсият: Плац орыплаизча, ўазза айгып 
отырыўыц керәк ,Н.-хап/. Қаз. 
ўа ғи з
/ҚТТС, 
11, 404/, өзб. 
ваз, хут ба
/РУзС, 067/, туркм. 
ва-
ш-з, несихат, у н д е в
/РТмС. 692/, кумык тилнн- 
де в
аьза—насигьат
,Рус.-кум. сл., 799 , уйғ. 
вззе/РУйгС, 1041/. Келтирилгенсөз гәжи^тилнн- 
де де 
ваьз, хут ба ваъагуни
/Рус. тадж, сл., 
602/, парсы тилинде 
ва'за—
үгит, нэсиятделин- 
се, араб. 
в а ' з -
увещание, проповедь, р ечь/Л . 3. 
Будагов Сравнительный словарь, т. II, 206-6/.
Ўақым —бурынғы Хийўа ханлығында диний адам- 
ларға тийнсли ўакыф жерлер; 
негизи ўа қ и м
жер.
Бул сөз диалекгте өзгериске ушырап ай- 
тылады: 
Ўақиф
/әд. орф/, ўакым /днал/. Парс. 
вагф...
1/ кудайшылык иси ушын садака ямаса 
ўәспяг етип калдырыў; 2/ баска биреўгебериў 
ҳуқукынан айрылған ийели жер; 3/ алыс , ПРСл, 
588/ сыяқлы мәнилерге нйе.
Ф
Фазалат—адамгершилик: 
әфуў—ф азалат лар байа-
ни.
Араб. 
фазл, ф азилат —
ержеткенлик, адам- 
гершнлнк. Бул сөз тәжик ҳәм өзбек тиллерин- 
де; а/ ержеткеилик, артықмашылық: б/ билим- 
лилик, эруднция; билим, талант/Тадж.-рус. сл., 
405; УзРС, 485,.
X
Худ//хут-тек гана, арпаўлы: 
Х уд өзине тигәди
/Бир. орайы . 
Хут элипиэни ишғыу учун он
сэккиз ай керек
/Ийш/. 
Х ут сонық үиине ба-
рын түседи. Хут баймақлынық өзи...
/Акб /. 
Х у д Ц х у т
сөзлери дпалект лекеикасыиа өзбек 
ҳәм түркмеи гнллеринен өзлесип, өзбекше 
куд,
худди
/УзРС, 606/ ҳэм түркмеише 
хут
/РТмС , 
674/ формаларына нйс.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ҳ
Ҳайат—тиришилик: өмир сүрип, турмыс кешириў: 
Ол да бир ҳаОат кеишриўши м ақлуқ
/Акқ /.
. 
.Ҳайат ўақпшнда бир кнрсғпиш еди
/Н.-хан/. 
Ҳайат деген тирйишлик.
Лталған сөз мазмуны 
ҳәм формасы бойынша өзбек тилиндеги 
ҳаёт
/УзРС, 678/ сөзн менен бирдей болып, сол тнл- 
ден өзлесгирилген.
Ҳайран—айран, 
ашытылған сүг: ол тинкарынан 
суўға араластырылады: казакша