Glossariy abiotik omillar organizmlarga muhitning fizik va kimyoviy jihatlari orqali ta’sir ko‘rsatadi. Agrar islohotlar

Tabiatdan foydalanishni litsenziyalash – ma’muriy-huquqiy yo‘l bilan iqtisodiy-ekologik munosabatlarni tasdiqlash, ruxsat va vakolat berish metodlari orqali tartibga solishning namoyon bo‘lishi.
Tabiiy muhit abiotik, biotik tizimlar va umuman, litosfera, atmosfera, gidrosfera va biosferaning murakkab va xilma-xil birikmalari hamda o‘zaro ta’sirini ifodalaydi. Unda ekzogen, endogen, kosmik omil va jarayonlar ta’sir ko‘rsatib, g‘oyat xilma-xil fizik, kimyoviy, biologik reaksiyalarni keltirib chiqaradi va ular relyefning rivojlanishini, jinslarning yemirilishi va minerallarning paydo bo‘lishi moddalar migratsiyasining geokimyoviy jarayonlari, ularning tarqalishi va konsentratsiyasini, organik dunyoning rivojlanishini, quruqlik va dunyo okeaniga xos landshaft turlarini, tabiiy muhit va geotizimlarning lantshaft turlarini, tabiiy muhit va geotizimlarning shakllanishini belgilab beradi.
Tabiiy resurslar insonlar foydalanayotgan yoki foydalanishi mumkin bo‘lgan tabiatning jismi va kuchlaridir.
Tabiiy sharoit tabiatning jismi va kuchi, sifati bo‘lib, u ishlab chiqarish kuchlari rivojlanishining hozirgi darajasida inson faoliyatida bevosita ishtirok etmasa-da, jamiyatning hayoti va faoliyatini belgilab beradi.
Temporal (avlodlar o‘rtasidagi) eksternaliya barqaror rivojlanish konsepsiyasi bilan uzviy bog‘liq bo‘lib, hozirgi avlod o‘z ehtiyojlarini kelajak avlodlarning manfaatlarini hisobga olib ta’minlashlari kerakligi tamoyiliga amal qilishni talab qiladi.
Tuproq resurslari biologik resurslar bo‘lib, ularning hosil bo‘lishi halok bo‘lgan organik massaning qayta ishlanishi bilan va yashash muhiti – litosferaning yuqori yumshoq qobig‘i bilan bog‘liqdir. Shuning uchun ular tirik organizmlarning to‘plangan zahiralari, biologik modda aylanib yurishi hajmi, tuproqning yillik organik qismi yoki gumus ko‘rinishidagi mahsulotlar va chiqindilar bilan ajralib turadi.
Urbanizatsiya – shaharlar va shahar aholisining soni hamda ulushining ko‘payishi bilan bog‘langan ijtimoiy-iqtisodiy va geografik jarayon. Uning rivojlanishi, avvalambor, sanoatlashish sur’atlari va darajasi bilan belgilanadi.