Gistologiya, stitologiya va

gistidin aminokislotasidan gistamin sintezlanadi.
T o‘qima bazofillarining donachalarida saqlanadigan geparin va 
gistamin to‘qimalar muhiti doimiyligini (gomeostazni) ta’min- 
lashda muhim rol o ‘ynaydi. Geparin donachalar mahsulotining
TVqima bazoftllari yoki semiz hujayralar
(labrocyftus seu granulocytws basophikss textus)
176

---

qariyb 30% ini tashkil etib, sulfatlangan kislotaii glikozamino- 
glikanlarga kiradi.
U qon ivishiga to‘sqinlik qiladi, hujayralararo moddaning 
o ‘tkazuvchanligini pasaytiradi va yallig‘lanish protsessini 
susaytiradi. Gistamin esa kuchli aktiv modda bo‘lib, kapillyarlar 
devorining o‘tkazuvchanligini oshiradi va qon tomirlarni 
kengaytiradi. Shu xususiyatlari tufayli to‘qima bazofillaridan 
ajralib chiqadigan gistamin turli xil allergiya reaksiyalarida 
ishtirok etadigan asosiy moddalardan biri bo‘lib hisoblanadi. 
Gistamindan tashqari, allergiya reaksiyalarida to‘qima bazofillari 
ajratib chiqaradigan moddalar, jumladan, allergiyaning sekin ta’sir 
ko‘rsatuvchi moddasi, trombotsitlarni aktivlovchi modda, neytrofil 
va eozinofillarning xemotaksisini kuchaytiruvchi modda va 
boshqalar ishtirok etadi.
Bu moddalarning hujayradan tashqariga chiqishi 
degranu-
lyatsiya 
deb atalib, u turli usul bilan amalga oshishi mumkin. 
Degranulyatsiya jarayonida to‘qima bazofillarining hujayra 
qobig'ida joylashgan retseptorlari muhim o ‘rin tutadi. Bu 
retseptorlar organizmga tushgan yot antigenlarning antitelolar 
bilan hosil qilgan maxsus 
«antigen
 + 
antitelo»
 kompleksini o ‘ziga