Gistologiya, stitologiya va

navbatida promonotsit, keyin esa monotsit hujayralarga aylanadi. 
Qonda aylanadigan monotsitlar to‘qimalarga tushib makrofaglarga 
yoki ID hujayralarga aylanishi mumkin (rasm 5.4). Demak, IDH
171

---

va m akrofaglar bir m anbaning m ahsulotlaridir. Shu bilan birga ID
hujayralar makrofaglardan tuzilishi va faoliyati bilan farqlanadi.
Rasm S.4. 
Monotsitning makrofag^a aylanishi
I-monotsit;
II-differensiallashayotgan makrofag;
III-IV- etuk makrofaglar;
1-yadro
2- ribosoma
3-mikrovorsinka
4-lizosoma
5-Golji kompleksi
6- mitoxondriya
7-pinotsitoz pufakcha
172

---

U lam ing o ‘zaro um um iyligi quyidagicha:
- ikkala tip hujayralar bir m anbadan, bir xil bosqichlam i o ‘tab 
takom illashadi;
- ikkala 
tip 
hujayralar 
ham
plazm olem m alarida 
la - 
retseptorlar tutadi. y a ’ni ular lim fotsitlarga antigen to 'g 'risid a g i 
m a’lumotni yetkazish q o b Jiy a tig a egadir.
M akrofaglar va ID hu jayralam ing asosiy farqlari quyidagi- 
lardan iborat:
- ID 
hujayralarda, 
m akrofaglardan 
farqli 
o 'laroq, 
Fs- 
retseptorlar boMinavdi shu tufayli ular fiziologik sharoitlarda 
fagotsitoz qilish qobiliyatini y o 'q otad i,
- ID hujayralar o 'z sitoplazm alarida kam m iqdorda Iizosoma- 
lar saqlaydi. am m o ulam ing sitoplazm asida m axsus donachalar 
yoki Birbek donachalari topilgan. Bu donachalar m akrofaglarda 
bo'lm aydi.
Xulosa qilib a \tg a n d a, ID hujayralar ham m ononuklear 
fagotsitlar sistem asining teng huquqh a ’zolari b o ‘lib, m akrofaglar 
singari m onotsitlardan taraqqiy etadi. Ular asosan T-zonalarda va 
tim usda uchrab. immun organlarda lim fotsitlar uchun m ikrom uhit 
yaraiib beruvchi asosiy hujayralardan biri hisoblanadi. M akrofag­
lar va 
intcrdigitlovchi hujayTalar dendritli hujayralar kabi 
aniigenni qayta ishlab (protsessing qilib), T va В "rnfotsitlarga 
etkii/ib beradi. Bu hujayralarni immun reaksiyalarda “antigen 
taqdim etuvchi” hujayralar deb yuritiladi.
M akrofaglar va ID huiayralam ing yashash m uddati to ‘Ia 
aniqlanm agan. Ular bir necha oydan 1 yilgacha yashashi mumkin 
deb hisoblanadi. S o‘ngra ular qon orqali kelgan monotsitlar 
hisobiga 
yangilanadi. 
Bu 
protsess fibroblastlarga nisbatan 
taxm inan 10 barobar tezroq amalga oshadi.
Y uqorida keltiriigan fibroblast va makrofaglar biriktiruvchi 
to 'q im an ip g asosiy hujayra turlari bo'Iib, ular himoya, trofik va 
jaroh atni bitirish vazifasini bajaradi.
173

---