Gistologiya, stitologiya va

tozalashda katta rol o ‘ynaydi. Sbuning uchun ham ularni 
biriktiruvchi to'qimaning «sanitarlari» deb atash mumkin. 
Makrofaglarning o ‘ziga xos xususiyatlaridan biri ular sitoplaz­
masining turli xil iizosomalarga boyligidir. Makrofaglarda oqsil 
sintez qilish jarayoni yuqori bo‘lib, u lizosomalarda to‘planadigan 
har xil fermentlar hosil bo'lishida ishlatiladi. Qon yaratuvchi 
a’zolarning makrofag hujayralari, jigar yulduzsimon hujayralari, 
nerv to‘qimasining fagotsitoz qilish qobiliyatiga ega bo‘lgan gliya 
elementlari (mikrogliya), o ‘pka to‘qimasidagi «chang» hujayralari 
organizmda diffuz tarqalgan. hirnoya vazifasini o ‘tovchi 
hujayralar majmuasini hosil qilib, ularni «mononuklear fagotsitlar 
sistemasi» (MFS) deb yuritiladi. Makrofaglar organizmning 
immunologik javobida muhim o ‘rin egallab, immunokompetent 
hujayralarga antigen to‘g ‘risida m a’lumot etkazib beradi. Bundan 
tashqari, makrofaglar turli xil biologik aktiv moddalar ishlab 
chiqarish qobiliyatiga ham ega. Bugungi kunda makrofaglar ishlab 
chiqaradigan 40 dan ortiq moddalar aniqlangan. Ularga turli 
monokinlar, prostaglandinlar, siklik nukleotidlar, interferon, 
lizotsim, turli fermentlar (proteazalar, kislotali gidrolazalar, 
glyukuronidazalar) va boshqalar m isol bo‘la oladi. Makrofaglar- 
ning limfotsitlar hayotiy faoliyatini, ularda bo‘ladigan proliferat- 
siya va differensiatsiya jarayonlarini boshqarishdagi roli ham 
kattadir. T- va B- limfotsitlarga ijobiy ta’sir k o‘rsatuvchi moddalar
169

---

mediatorlar yoki monokinlar nomi bilan yuritilib, ulardan eng 
muhimi interleykin-I hisoblanadi. Makrofaglar T- va B- 
limfotsitlarning