Gistologiya, stitologiya va

aktivligining keskin oshishi yoki patologik jarayonlar natijasida 
hujayra o ‘lchamlari odatdagidan ko‘ra kattalashishi - gipertrofiya 
kuzatiladi.
Hujayraning hayot sikli.
Yangi hosil b olgan hujayralar hayot 
siklini o'taydi. Hayot sikli hujayraning yangi hujayra hosil 
bo‘lishida uning keyingi bo‘linishiga qadar yoki uning 
o ‘lishigacha bo'lgan davrni o ‘z ichiga oladi. Hujayra o ‘z hayoti 
davrida bo'linishi, o ‘sishi, differensiallanishga uchrashi kuzatiladi. 
Differentsirovkaga uchragan hujayra ixtisoslangan hujayra bo‘lib, 
u m a’lum vazifani bajarishga moslashgan. Ular ko‘pincha 
bo‘linish qobiliyatini yo‘qotadi. Masalan, differensiallangan qon 
hujayralari - eritrotsitlar, nerv hujayralari va hokazo. B a’zi 
hujayralar differentsirovka holatida bo‘linish qobiliyatiga ega 
bo‘ladi (jigar hujayralari).
Embrional takomillashish davrida epiteliy, biriktiruvchi 
to‘qima, mushak va nerv hujayralari embrional varaqlardan 
rivojlansa, etilgan davrida differensiallangan a’zolarning turli 
qismlarida joylashgan kambial hujayralar uchraydi. Qon ishlab 
chiqaruvchi organlardagi kambial hujayralar «o‘zak hujayralar» 
deb yuritiladi. Hozirgi kunda ko‘pgina hujayralar qatorlari uchun 
o ‘zining o ‘zak hujayralari mavjud ekanligi aniqlangan. Bu 
hujayralardan sun’iy sharoitda m a’lum bir to‘qimalar (masalan 
teri, biriktiruvchi to‘qimalar) yaratish ustida samarali ishlar olib 
borilmoqda.
- 
95

---

H am m a hujayralar m a ’ lum m u ddatda yashavdi. Masalan, 
eritrotsitlar 120 kungacha, epiderm is hujayralari 4 - 1 0 kun va 
hokazo. N e rv va yurak m u sh ak to 'q im asi hujayralari organizm niig 
butun hayoti davo m ida yangilanm aydi, degan Fikrlar ham bor.