Gistologiya, stitologiya va

Bosh va orqa miya pardalari
Bosh va orqa miya uch qavat parda bilan o 'ralg an : miya 
to 4 |im alarig a bevosita yopishib turuvchi yum shoq m iya par- 
d asi. t o 'r yoki o 'rg im ch ak inisim on parda va kalla suyagi ham ­
da um urtqa p o g‘onasining suyak to ‘qim asiga chegaradosh bo‘l- 
gan qattiq miya pardasi.
Y um shoq m iya pardasi bevosita m iya to ‘qim asiga yopishib 
y o lad i va undan chetki glial m em brana bilan chegaralangan. 
Parda nozik siyrak tolali biriktiruvchi to 'q im ad an tuzilgan, 
u nda m iyani oziqlantiruvchi ju da k o ‘p qon tom irlari, k o ‘plab 
n erv tolalari. oxirgi apparatlar va bitta-yarim ta nerv hujayralari 
jo y la sh g a n .
335

---

T o ‘r parda siyrak tolali birik tiru v ch i to 'q im a n in g yupqa 
qatlam id an iborat. U b ilan y u m sh oq m iy a pardasi cTrtasida 
kollagen to lalarn in g nozik tu tam lari v a in g ichk a elasiik
to lalard an tash k il to p gan to 's iq la r t o ‘ri y o tad i. U sh b u to ‘r 
p a rd a lam i bir-b iri bilan b o g 1 lab tu ra d i. M iya to 'q im a sin i 
relefm i tak ro rla y d ig a n yu m sh o q p ard a bilan c h u q u rlik la rg a
k irm asd an , k o 'ta rilg a n jo y la rd a n o 'tu v c h i to ‘r parda o 'rta s id a
to ‘r p arda osti (su b a ra x n o id a l) b o 's h liq b o 'lib , p ard alarn i bir- 
biri bilan b o g 'la b turu v chi n o zik k o llag en v a e la stik to la la r uni 
teshib o 'tg a n . S u b araxn o id al b o 's h liq g id ravlik yostiqni hosil 
qiladi v a m arkaziy nerv sistem asini sh ikastlanishdan saqlaydi. 
U shbu b o 'sh liq m iya qorinchalari bilan tutashgan va sere- 
brospinal suyuqlik bilan to ‘lgan. B a ’zi jo y lard a to ‘r parda qattiq 
m iya pardasi ichiga kirib boradi va qattiq m iya pardasining venoz 
sinuslarida b o 'rtm alar hosil qilib tugaydi. V enalarning endolelial 
hujayralari bilan qoplangan ushbu b o 'rtm alar to ‘r parda vorsin- 
kalari, deb ataladi. U larning vazifasi orqa m iya suyuqligini venoz 
sinuslar qoniga qayta so‘rishdan (reabsorbsiya qilishdan) iborat.
Qattiq m iya pardasi zich tolali biriktiruvchi to ‘qim adan tuzilgan 
b o ‘lib, ju d a k o p elastik tolalar tutadi. K alla b o ‘shlig‘ida u suyak 
usti pardasiga zich birikib ketgan. Orqa m iya kanalida qattiq m iya 
pardasi um urtqa suyaklari periostidan epidural b o s h liq bilan 
ajralib turadi. Epidural b o 'sh liq siyrak tolali biriktiruvchi to qim a 
qatlam i bilan to ‘la, bu esa qattiq miya pardasining nisbatan 
harakatchanligini ta’m inlaydi. Qattiq va to ‘rsim on m iya pardalan 
o ‘rtasida subdural bo^shliq joylashgan. Subdural b o ‘shliqda oz 
m iqdorda 
suyuqlik 
bo'ladi. 
M iya 
pardalari 
subdural 
va 
subaraxnoidal b o ‘shliqlar tom onida yassi glial hujayralar bilan 
qoplangan (rasm 9.12).
336

---

•Л«%чЫ* 
<•« *«»*«: