Gistologiya, stitologiya va

Gipotalamusning o'rta bo'lagi (mediobazal va tuberal qismi)
yadrolari mayda adrenergik neyrosekretor hujayralardan iborat
348

---

b o ‘lib, ular 
adenogipofizotrop neyrogormonlar -
rilizing-gorm on- 
lar yoki om illar (ingl. 
release —xalos qilish)n\
ishlab chiqaradi va 
ular yordam ida gipotalam us adenogipofiz faoliyatini nazorat 
qiladi. M azkur neyrogorm onlar tabiatan kichik m olekulyar 
oligopeptidlar b o ‘lib, ular gipofizning oldingi va o ‘rta b o ‘lakIarida 
gorm onlar ishlanishini stim ullovchi 
liberinlar,
ham da adeno­
gipofiz faoliyatini pasaytiruvchi 
stalinlarga bo'linadi. Liberin-
larning qic>>idagi turlari farqlanadi:
som atotropin-rilizing-om il -
som atoliberin; tireotropin-rilizing-om il - tiroliberin; AKTG- 
rilizing-om il - kortiqoliberin; rilizing- follikulostim ullovchi gor- 
m onning rilizing-om ili - folliberin; lyuteinlovchi gormonning 
rilizing-om ili 
-
lyuliberin; 
prolaktin-rilizing-om il 
-
prolaktoliberin; m elanotsitstim ullovchi gormon rilizing-omili -
m elanoliberin. Statinlar orasida quyidagilar m avjud: soma 
totropin-ingibirlovchi omil - som atostatin; prolaktin- ingibirlovchi 
omil - prolaktostatin; m elanotsitstim ullovchi gormonni ingibir­
lovchi omil - m elanostaiin.
(Jipotalamus о 'rla bo ‘lagining eng muhim yadrolari
— arkuat 
yoki 
infundibub'ar
(nucl. arcuatus seu infundibularis) kulrang 
do m boqcha fiuber cinereum )da joylashadi, ventrom edial (nucl. 
ventromedialis') va dorsom edial (nucl. dorsom edialis) yadrolar 
gipofiz oyoqchasini 
Yoysimon o ‘rab oladi. Liberinlar va 
stannlarni ishlab chiqaruvchi asosiy yadro va tuzilm alar - arkuat 
va ventrom edial yadrolar, shuningdek paraventrikulyar yadro, kul 
rang pcriventrikulyar m odda. gipotalam usning preoptik sohasi va 
supraxiazm atik yadrolardagi mayda adrenergik neyrosekretor 
hujayralardir.
M ayda adrenergik neyrosekretor hujayralarning aksonlari 
m edial em inentsiyaga y o ‘naladi va bu erdagi kapillyarlar bilan 
akso-vazal sinaps hosil qilib tugallanadi (rasm
10
.
1
.).
349

---