Gistologiya, stitologiya va

Rasm 10.1. Gipotalamo-gipofizar tizim va trop
gormonlarning nishon-a 'zolarga (a siri:
1
- ko‘ruv xiazmasi: 
2
- birlamchi kapilyarlar to'ri bilan medial 
em inentsiya; 3 - III qorincha bo‘shlig‘i, ayrim gipotalamus 
yadrolarining III qorincha devoriga proeksiyasi: 4 - supraoptik 
yadro; 5 — oidingi gipotalam ikyadro (gipotalamusning preoptik 
zonasi); 
6
— paraventrikulyar yadro; 7 - mediobazal gipotalamusning 
arkuat- ventromedial kompleksi 
8
- talamus;
9 
— m edial em inentsiyaning birlamchi kapillyarlar to‘riga 
adenogipofizar gorm onlam i ajratib chiqaruvchi gipotalamusning 
m ediobazal qism idagi neyrosekretor adrenergik hujayralar (
2
);
350

---

10 
- gipotalamusning mediobazal qismidagi tushuvchiefferent nerv 
yo'llarini boshlovchi adrenergik neyronlar (paragipofizar boshqaruv);
I -III qorincha voronkasi va gipofizar oyoqcha;
12 - gipofizning orqa bo‘lagi; 13 - Gerring tanachasi 
(gipotalamusning oidingi boMagidagi neyrosekretor hujayralar 
aksonlarining oxirlari); 14 - gipofizning o 'rta bo‘lagi;
15 - gipofizar yoriq: 16 - ikkilamchi kapillyarlar to‘rini tutuvchi 
gipofizning oidingi bo'lagi: 17 - portal (darvoza) vena;
18
- adenogipofizning tuberal qismi.
Periferik endokrin bezlar faoliyatining
gipotalamus tomonidan boshqarilishi
G ipotalam us periferik bezlam ing faoliyatini 2 yo ‘l bilan 
bnshqaradi: 
1
) gipofiz orqali (transgipofizar y o ‘I); 
2
) gipofizni 
chetlab o ’tib (paragipofizar y o ‘I).
Tra;isade>iogipqfi~ar hoshqaruvda gipotalamusning medio-
huzal qismida ishlab chiqariladigan
adenogipofizotrop gormonlar 
(liberinlar va statinlar) qon bilan gipofizning oidingi bo‘lagiga etib 
keladi. Liberinlar ta 's in d a gipofizning trop gorm onlari (gona- 
dotrop. tiroirop. kortiqotrop va boshqalar) ishlab chiqariladi va 
ular qon bilan tegishli nishon a ’zolarga etkaziladi (m-n, tireotrop 
gorm on - qalqonsim on bezga) va ularning faoliyati oshadi.
Demdk.