Gistologiya, stitologiya va

Rasm
5 .
9. Retikulyar hujayra tuzi -lishi sxemasi.
A -U m um iy ko'rinishi 
B- Tuzilish sxemasi 
I - Retikulyar hujayralar
a) o 'sin u a la r b) yadro
v) donador endoplazmatik to’r g) golji kompleksi 
d) mitoxondriya
2- A sosiy modda
3- l.im fotsitlar
4- Retikulyar tolalar
181

---

Quyida keltiriladigan hujayralar (endoteliy, adventitsial 
hujayralar va peritsitlar) asosan qon tomirlar sistemasi uchun xos 
bo‘!ib, ulaming hayoti va faoliyati shu sistema bilan bogMiqdir. 
Am m o qon va limfa tomirlari biriktiruvchi to‘qimaning asosiy 
elementlari bo‘lgani uchun biz bu hujayralarni qisqacha ta’riflab 
o ‘tamiz.
Endoteliy hujayralari (endotheliocyti)
Endoteliy hujayralari yurak, qon tomir sistemasining hamma 
tarkibiy qismlarini va limfa tomirlarini ichki tarafdan qoplab 
turadi. Bu hujayralar uzluksiz qavat hosil qilib, limfatik 
tomirlardan boshqa qismida bazal plastinkada joylashadi.
Endoteliy hujayralari yassi hujayralar bo'lib, kumush bilan 
impregnatsiya qilinganda hujayra chegaralari aniq ko‘rinadi, 
Q o‘shni hujayralar orasidagi kontaktlar turg‘un bo‘lmay patologik 
hollatlarda va ba’zi fiziologik o ‘zgarishlarda yo‘qolishi va qayta 
tiklanishi mumkin.
Elektron mikroskopda hujayra ostidagi bazal plastinka aniq 
ko‘rinadi. Hujayraning yadro saqlovchi qismiari kengrok, (3-6 
mkm), chetki qismiari ancha yupqa boMadi (qalinligi 20- 80 nm va 
ba’zan 1-2 mkm gacha boradi).
B a’zi a’zolarning endoteliy hujayralari sitoplazmasi ma’lum 
qismlarda shunchalik yupqalashadiki, hujayraning ichki va tashqi 
membranalari bir-biriga tegib, fenestraiar hosil qiladi. Hujayra