Gistologiya, stitologiya va

189

---

tola (rete - to‘r) deb nomlanishi ularning to‘r hosil qilishini 
bildiradi.
Retikulyar tolalarning tuzilishi yaxshi o ‘rganilmagan bo‘lsa 
ham, m a’lum faktlar bu tolalar oqsildan - retikulindan (kollagen- 
ning maxsus turi) tuzilganligini ko‘rsatadi. Retikulin oqsili 
kollagen va elastik tolalardagi oqsillardan serin, oksilizin va 
glyutamin aminokislotalarining ko‘pligi bilan ajralib turadi. Oqsil 
mikrofibrillalari taxminan 40-60 nm qalinlikda bo‘lib, ularda ham 
xuddi kollagen protofibrillalaridagi kabi ko‘ndalang chiziqlik 
ko‘rinadi.
Retikulyar tolalar kuchsiz kislota, ishqorlar va tripsin ta’siriga 
chidamli.
ZICH TOLALI BIRIKTIRUVCHI TO QIMA
Siyrak va zich tolali biriktiruvchi to‘qimalar orasida keskin 
chegara o ‘tkazish mushkul, chunki organizmda biriktiruvchi 
to‘qimaning hujayralar va hujayralararo modda nisbati asta-sekin 
o ‘zgaradi. Tolalarning joylanish tartibi bo‘yicha zich tolali 
biriktiruvchi to‘qimaning 
shakllangan
va 
shakllanmagan
turlari 
farq qilinadi.
Zich shakllanmagan biriktiruvchi to‘qima terining to‘rsimon 
qavati va bo‘g ‘in xaltachalari biriktiruvchi to‘qimasida uchrab, 
uning kollagen va elastik tolalari bir-biriga zich, lekin tartibsiz 
joylashganligi uchun to‘rsimon tuzilishga ega. Hujayralar turi 
ko‘p bo‘lmay, amorf modda ham kamdir. Hujayralar asosan 
fibroblast va fibrotsitlardan iborat bo‘lib, ular uzunchoq shaklga 
ega.
Zich shakllangan biriktiruvchi to‘qima esa tolalarning tartibii 
joylashishi bilan farqlanadi. Bu to‘qimada tolalarning joylashishi